Intro

In het weekend van 23/25 september was het weer zover, het eerste DT (Deception Tours) weekend op het mooiste waddeneiland. Drie dagen lekker vogelen op Vlieland, in de hoop iets zeldzaams te ontdekken.

Samen met Siska, Folkert Jan, Jeroen, Merel en Gijs ging ik kamperen op natuurkampeerterrein Lange Paal, een kleine 3 km ten westen van het dorp. Een prachtige plek als uitvalsbasis, omgeven door bos, houtsingels, duin en nabij het wad. Alleen al op Lange Paal is het vaak heerlijk genieten van de vogeltrek en de vele vogels die tijdens hun trektocht neerstrijken in het bos en omgeving.

Vrijdag 23 september

Vrijdagochtend gaat om 06:25 de wekker. Even opfrissen, ontbijten, kop koffie. Even voor 07:30 stap ik in Groningen op de trein naar Leeuwarden en vanaf daar naar Harlingen Haven. De treinreis verloopt soepel, op twee minuten vertraging na (Dat is weleens anders geweest de afgelopen tijd). Ik ben ruim op tijd voor de boot van 09:05. Al snel stap ik op de boot die propvol zit. Aanvankelijk neem ik binnen plaats, maar de drukte en de warmte (benauwd) zorgen ervoor dat ik al snel buiten zit bovenop het dek.

Om 10:30 meert de boot aan op Vlieland. Eerst bagagevervoer en een fiets regelen bij Zeelen en dan even snel langs de supermarkt. Folkert Jan, die al sinds woensdag op het eiland verblijft, is aan het vogelen in de oostervallei waar o.a. een Sperwer zich mooi laat bekijken.

Ik app Folkert Jan dat ik zijn kant op kom, maar ik kan de verleiding niet weerstaan om onderweg een paar interessante plekjes af te zoeken op leuke vogels. Heggenmussen, Zwartkop, Putters, Vinken, Kneuen, de weekendsoorten stromen binnen. Ik besluit dan toch maar alvast richting Lange Paal te fietsen. Folkert Jan komt ook die kant op. Onderweg op het wad een groepje Lepelaars mooi dichtbij.

12:15 arriveer ik de camping en hoor ik al snel de eerste Bladkoning van dit weekend (later dit weekend nog vele). Heerlijk om weer het typische ‘tsie-wiet’ geluid te horen, het najaar is begonnen. Terwijl het begint te miezeren arriveert ook Folkert Jan. Samen zetten we mijn tent op. Enige haast is geboden, aangezien het steeds harder gaat regenen. Gelukkig staat de tent al snel en instaleer ik mijn spullen. Vervolgens schuilen we maar even onder het afdakje van de SBB-schuur, waar we Wietze Janse treffen. We balen een beetje van de harde regen, maar realiseren ons ook dat dit vogels naar beneden brengt. Een Gele Kwikstaart komt over, Kepen, Sijzen, Vinken, Zanglijsters en een enkele Koperwiek.

We maken een plan. We schuilen tot de ergste regen is gepasseerd, fietsen daarna richting het dorp voor extra boodschappen en zullen terwijl er weer een flinke bui overtrekt, vroegtijdig gaan eten bij de plaatselijke snackbar. Vervolgens zullen we richting het Posthuiswad fietsen om de gister door Folkert Jan ontdekte Grijze Strandloper te zoeken. Tussen vele Bonte Strandlopers en ook verscheidene Kleine Strandlopers en andere steltlopers, had Folkert Jan deze mooie ontdekking gedaan. Er werd een kleine slag om de arm gehouden, het zou nog om een ‘grijze kleine strandloper‘ kunnen gaan. Kleine Strandloper kan heel tricky zijn qua determinatie en heeft al menig vogelaar op het verkeerde been gezet.

Toch ging men er langzaam maar zeker vanuit dat het er erg goed uit zag voor een Grijze Strandloper. Folkert Jan deelde foto’s en beeldmateriaal met vogelend Nederland en een enkele geluksvogel kon nog die donderdagavond aanschuiven bij Folkert Jan. Al met al een spannend begin van DT1. Nu was het hopen dat de vogel eind van de dag kon worden teruggevonden met de hele DT-crew. Dan kon iedere DT-ganger genieten van deze vogel en konden ook nog extra foto’s/beeldmateriaal gemaakt worden om de determinatie als zekere Grijze Strandloper te versterken.

Enfin, eerst doen we nog een rondje vogelen langs de ijsbaan, voordat de volgende regenbui los barst. Dit levert nog paar Goudhaantjes en Vuurgoudhaantjes op, maar veel meer is het niet. Al snel regent het weer. Dan even chillen en eten in de snackbar en vervolgens fietsen we richting het Posthuiswad. Gijs komt ons vergezellen en de zoveelste regenbui dwingt ons om te schuilen in het Posthuis. Dan eerst maar een kopje koffie en de ergste regen weer afwachten. Met zo’n harde bui heeft vogelen ook weinig zin, het zicht is sterk belemmerd. Uiteindelijk nemen we om 16:45 plaats op de dijk bij het wad. Er zijn al groepjes vogelaars aan het zoeken, vanaf verschillende punten.

Het zoeken is begonnen, de spanning stijgt. Zou de vogel er nog zitten? Het wad wordt uitbundig afgezocht. Een eerste spannend uitziende strandloper blijkt een (grijze) Kleine Strandloper te zijn. We zoeken verder. Een groepje Lepelaars strijkt neer, vele honderden/duizenden Bonte Strandlopers druk foeragerend, her en der Bontbekplevier, Zilverplevier, mooi groepje Kluten. Even later wordt Folkert Jan gebeld. De bewuste Grijze Strandloper van gister is mogelijk in beeld door een groepje vogelaars even verderop. We lopen die kant op terwijl de bewuste vogel in beeld wordt gehouden, spannend! Één blik door de telescoop is voor Folkert Jan voldoende om te bevestigen dat het inderdaad om de Grijze Strandloper gaat.

Een kleine golf van blijdschap volgt, maar ook worden er meerdere foto’s/filmpjes gemaakt om deze zeldzaamheid zo goed mogelijk te documenteren. De eerste foto’s worden bekeken, de discussie barst los. Ziet het er echt goed uit? zijn diagnostische kenmerken zichtbaar? Het is allesbehalve makkelijk (het licht speelt ook parten), maar alles bij elkaar ziet het er goed uit voor een adulte Grijze Strandloper. Hier een opsomming van een aantal belangrijke kenmerken.

• Verenkleed: De vogel heeft grijze schouderveren zonder donkere tinten, fijne streepjes op de zijborst en een lichte wenkbrauw contrasterend met een donker petje.
• Postuur: de vogel komt robuust over met amper vleugelprojectie, als een soort ‘bolletje’. De poten komen relatief lang over en wekken de indruk dat er modder blijft zitten tussen de poten. Dit duidt waarschijnlijk op webjes (kleine ‘zwemvliesjes’, lastig waarneembaar). De ook aanwezige Bonte- en Kleine Strandlopers wekten deze indruk niet. De snavel van de vogel is kort en stomp en met een kleine verdikking aan de punt. Qua grootte zat de vogel tussen Bonte- en Kleine Strandloper in.

De Grijze Strandloper vliegt regelmatig op maar kan vrij snel worden teruggevonden. De determinatie is inmiddels zo goed als zeker en dus werd er een klein feestje gevierd op de dijk bij het Posthuiswad. Voor mij betreft deze vogel een inhaler van jewelste. Exact 8 jaar geleden (23-09-2014) dipte ik de soort op enkele seconden in de buurt van Petten (NH). Sindsdien zijn er nog enkele gevallen van deze uit Noord-Amerika afkomstige steltloper geweest, maar kwam er steeds iets tussen waardoor deze soort lang op mijn levenslijst ontbrak. Des te leuker is deze ontdekking van Folkert Jan, voor wie het ook nog een nieuwe soort betrof. Ook voor Jeroen, Merel en Gijs was de soort nog nieuw. Een prachtige afsluiter van dag 1 van DT1 2022. Even verderop zien enkele geluksvogels nog een Roodpootvalk vliegen.

Zaterdag 24 september

Na een niet al te beste nachtrust sta ik 07:15 op. Een Bladkoning kondigt dag 2 aan van DT. Even later wat Kepen en een Kleine Barmsijs overvliegend, de vogeltrek is in volle gang, de lucht is zwanger. Terwijl ieder zijn eigen weg gaat, besluit ik de dag te beginnen met een rondje hardlopen. Na het hardlopen een koude douche en ontbijt bij de tent. Om 10:30 haal ik Siska van de boot. Terwijl ik naar de boot fiets hoor ik in het dorp weer een Bladkoning en nabij de boot hoor ik nog een Bladkoning roepen vanuit het bos. Het eiland lijkt goed vol te zitten met blako’s. Vlak voordat de boot aanmeert komt er in de DT-app een melding van een Siberische Boompieper door in de buurt van de Torenvijver (in het bos nabij het dorp).

Ik verwelkom Siska op het prachtige Vlieland en we zijn al snel onderweg naar de Siberische Boompieper. We treffen Jeroen en Merel op een bankje bij de Torenvijver. Zij hebben de ‘sibopi‘ leuk gezien en gehoord. Helaas is de vogel net zoek als wij zijn gearriveerd op de plek. Dan zelf maar zoeken. We treffen in het bos nog enkele vogelaars en horen enkele aanwijzingen. Zou in noordwestelijke richting zijn gevlogen en waarschijnlijk geland ergens in het bos. Na een tijdje zoeken zien en horen we niks. Wel komen we Folkert Jan, Gijs, Jeroen en Merel tegen. We verspreiden elkaar en even later is het Gijs die een Boompieper spec. heeft gehoord. Even later hebben Merel en Siska waarschijnlijk dezelfde vogel gehoord. Even later wordt de vogel nog door een enkeling gehoord. Het blijven lastige beestjes die sibopi’s.

Een Zwarte Mees laat zich horen bij de Torenvijver en en roepen er meerdere Bladkoningen vanuit het bos. Dan eerst maar even richting Lange Paal om bij te komen en te genieten van een bakje koffie en een broodje. De zon schijnt goed, windje erbij, heerlijk weer om buiten te zijn. De Bergfluiter spec. (Westelijke- of Balkanbergfluiter) die gister in Bomenland is ontdekt, was inmiddels ook weer teruggevonden. Genoeg reden om weer richting het westen te fietsen, wie weet kunnen we de Grijze Strandloper ook weer terugvinden.

Eenmaal in Bomenland zien we al snel een groep vogelaars staan, naar boven kijkend. De Bergfluiter is op dat moment even niet in beeld, maar wel leuk is een Bladkoning die zich mooi laat zien, Vuurgoudhaantjes en een Fluiter. Een mooie gemengde groep vogels. Spoedig is de Bergfluiter ook in beeld, bovenin een naaldboom. Of er uiteindelijk een exacte soortnaam aan geplakt worden is maar de vraag. De vogel is nogal zwijgzaam, en een geluidsopname/sonogram is van belang bij de determinatie. Hoe dan ook een interessante vogel en mijn eerste Bergfluiter spec. op Vlieland is een feit. Vervolgens lopen we nog een rondje om Bomenland heen en zien een Havik vliegen. Even later zien we een groep Kruisbekken aankomen die neerstrijken in de dennen voor onze neus.

De vogels beginnen meteen druk met foerageren in de toppen van de naaldbomen. De vogels zijn prachtig te bekijken en zitten mooi dichtbij. Folkert Jan maakt wat foto’s/beelden. Later zal blijken dat het om Grote Kruisbekken ging, naar aanleiding van beeldopnames/geluidsopnamen. Dat hadden we even niet zien aankomen. Een onverwachte bonus tijdens dit al zeer geslaagde DT-weekend. Dan is het weer tijd voor het Posthuiswad en aanliggende Kroonspolders. Terwijl Folkert Jan en Gijs weer gaan zoeken naar de Grijze Strandloper, ga ik met Siska, Jeroen en Merel vogelen in en rondom de Kroonspolders. Vanuit de vogelkijkhut genieten we van Lepelaars, Drieteenstrandlopers, Zilverplevier, Goudplevieren, Krombekstrandlopers en zelfs een IJsvogel die al roepend voor de hut langs vliegt.

Terwijl we langzaam richting het vogelkijkscherm aan de zuidzijde van de Kroonspolders lopen, zien we een Dodaars en ook leuk zijn enkele Tapuiten. Rosse Grutto op het wad, Oeverpieper over. Eenmaal bij het vogelkijkscherm zien we op enige afstand een kleine roofvogel in een dode boom zitten. Het blijkt een fraaie Smelleken. Ook leuk is een Kemphaan in een plasje. Vervolgens lopen we weer terug naar onze fietsen. Er wordt samen met andere vogelaars nog gezocht naar de Grijze Strandloper, maar dit keer tevergeefs. Tijd om weer richting Lange Paal te gaan om even uit te rusten, op te frissen en vervolgens naar café/restaurant De Oude Stoep in het dorp. Hier sluiten we deze succesvolle vogeldag af.

Zondag 25 september

En dan is alweer de laatste dag van DT1 aangebroken. De zondag is vaak de minst spannende dag. Eerst een beetje uitslapen, rustig ontbijten met koffie. Een Bladkoning zit alweer fanatiek te roepen vanuit de houtsingels op de camping. Een waarschijnlijke Siberische Boompieper vliegt roepend over ons heen richting oost. Ik geef de vogel voor de zekerheid maar even door via de app, wie weet pikken meer mensen deze spannend klinkende vogel nog op. Verderop een Zwarte Mees zingend vanuit het bos.

Siska en ik lopen richting de waddenveldjes, de zuidkant van de camping. Hier is het vaak ook leuk vogelen. De rest is elders op het eiland aan het vogelen. Het vliegt weer goed met Koperwieken, Zanglijsters, Kepen, Vinken, Sijzen, Graspiepers en een enkele Veldleeuwerik en Grote Gele Kwikstaart. We zien even een Bonte Vliegenvanger zitten en niet veel later ook een Grauwe Vliegenvanger. Ook laat een Bladkoning zich even leuk bekijken. Nog leuker is een mannetje Beflijster die komt aangevlogen. De vogel verdwijnt ergens achter de bosjes. Langs de waddendijk scharrelen enkele Steenlopers, Wulpen en verderop staan enkele Lepelaars te pronken in de ochtendzon. Zeker 100 Koperwieken verschansen zich in de bosjes.

Even later treffen we Folkert Jan op de waddenveldjes. Niet veel later komt ook Gijs onze kant op. Folkert Jan meent een Blauwstaart te hebben gehoord, maar even later blijkt dit geluid afkomstig van iemands telefoon. Een fikse regenbui i.c.m. harde wind dwingt ons te gaan schuilen bij het toiletgebouw. Hierna lopen we richting onze tenten. Een Appelvink en Boompieper vliegen nog over. Dan gaat ieder weer zijn eigen weg. Ik wil in ieder geval nog even een rondje Oude Eendenkooi doen, een bezoek aan Vlieland is voor mij niet compleet zonder een bezoek aan dit mysterieuze stukje bos. Siska en Merel gaan met me mee. Onderweg een roepende Waterral en de zoveelste Bladkoning voor dit weekend.

In de Oude Eendenkooi is het zoals altijd vrij stil qua vogels. Er zit altijd wel iets, maar nooit heel veel. Dit keer zijn een Bladkoning en Kleine Barmsijs het hoogtepunt. Maar juist die stilte in dit bos maakt het zo mysterieus en spannend om hier doorheen te lopen. Je hoort af en toe een vogel, maar vooral de wind die door de bomen waait hoor je. Bovendien hoeft er maar één megazeldzaamheid te zitten (Noordse Waterlijster, 2010). De wandelpaden zijn deels overwoekerd door varens en andere begroeiing. Er is sprake van weinig/geen onderhoud in dit bos. Vervolgens ga ik met Siska even bij de Noordzee kijken. Onderweg merkt Siska een mannetje Sperwer op.

Bij het pad van twintig zien we een Tapuit, minstens 100 Graspiepers en een mooie groep van 80 Kneuen. Op zee is het helaas rustig. Geen gehoopte Kleine Jager, Jan-van-gent of Roodkeelduiker. Wel een Grote Stern langs vliegend. Vervolgens fietsen we langzaam richting het dorp zodat we op tijd zijn voor de boot van 16:50. De Siberische Boompiepers die gister ter plaatse zijn ontdekt zijn ook weer in beeld, maar we besluiten hier geen tijd meer in te steken. Vanaf de fiets hoor ik nog een laatste Bladkoning roepen. We leveren onze fietsen in en pakken nog even een terrasje. Merel komt bij ons zitten en we genieten nog even van een drankje en bitterballen.

Voor we het weten zitten we weer op de boot terug naar Harlingen. Het was een fantastisch mooi weekend en spannend vogelen op Vlieland. Een nieuwe soort in de vorm van een Grijze Strandloper, een Bergfluiter spec., Siberische Boompiepers, Grote Kruisbekken en lekker veel Bladkoningen (maar liefst 18 waarnemingen voor mij dit weekend, veel meer dan vorig jaar).