Punt-Transect-Telling Veenhuizen

18 december 2020

Op vrijdag 18-12-20 heb ik met Siska een vogeltelling gedaan in Veenhuizen en omgeving. We hebben een Punt-Transect-Telling gedaan, per fiets. Ik heb er bewust voor gekozen om in mijn eigen woonplaats Veenhuizen te tellen omdat het een vogelrijk gebied is met veel verschillende biotopen en omdat het nog niet als telgebied was geclaimd. Het is leuk en zinvol en levert een goed inzicht in soorten en aantallen overwinterende vogels. Het is onder vogelaars een populaire en geliefde telmethode omdat het weinig tijd kost en overal kan worden uitgevoerd.

Het concept van een Punt-Transect-Telling is laagdrempelig en vrij eenvoudig. Je telt een route met 20 verschillende punten binnen een begrensd gebied. Op ieder punt sta je 5 minuten stil en telt alle vogels die je pad kruisen, ook de overvliegende. De telling wordt uitgevoerd ergens tussen 15 december en 1 januari. Bij voorkeur wordt er geteld op een dag met helder en rustig weer, zodat je zoveel mogelijk ziet en hoort. Je kunt individueel tellen, maar ook met nog iemand erbij. Met zijn tweeën zie je misschien meer dan in je eentje. ’s Ochtends beginnen kan interessant zijn, omdat vogels dan vaak het actiefst zijn.

Telpunt 1, mijn voortuin. Een thuis voor veel vogels waaronder Boomklever, Grote Bonte Specht, Winterkoning en Kauw

We zijn om 10:00 begonnen met onze telling en het eerste telpunt betrof mijn voortuin. Vanaf dit punt konden we al 20 soorten noteren in de eerste 5 minuten. Dat komt omdat Veenhuizen een erg groen dorpje is met een grote verscheidenheid aan boom- en struiksoorten van verschillende leeftijden. Zo trekken de besdragende struiken lijsters zoals Merel en Koperwiek, elzen- en naaldbomen trekken vinken zoals Vink en Putter en in de struiken rondom de nabijgelegen huizen zitten flink wat Huismussen. In de meer oude bomen zoals beuken en eiken zitten Boomklever, Boomkruiper, Grote Bonte Specht en Groene Specht. Zo heeft ieder stukje groen een vervullende rol in de vogelpopulatie binnen een gebied.

Oude historische bomenlaan in Veenhuizen, leefgebied van meerdere soorten spechten, Boomklever en Bosuil

Het weer gedurende de dag was prima. Niet al teveel wind, nagenoeg droog en ook zonneschijn en helder. We zijn begonnen middenin het dorp, maar Veenhuizen is meer dan slechts een dorp. Je vindt in Veenhuizen ook veel bos, lijnvormige wateren, akkers en veldjes en verspreid staande bomenlanen. Nabij menselijke nederzettingen zagen we vooral grote aantallen van algemene ‘huis, tuin,- en keukenvogels’, zoals Koolmees, Pimpelmees, Vink, Kauw en Huismus, maar in de bosgebieden rondom het dorp ook meer typische bosvogels zoals Zwarte Specht, Appelvink, Glanskop, Zwarte Mees en Kuifmees.

Boswachterij Veenhuizen, in dit geval naaldbos. Leefgebied van o.a. Kuifmees, Zwarte Mees en Goudhaan

Leuke verassingen waren er in de vorm van overvliegende Kneuen (schaars in december), een Waterral in een stukje oevervegetatie langs een sloot en maar liefst 3 Haviken verspreid over de dag. Opvallend waren verder de enorme aantallen Huismus in Veenhuizen. Dit is te danken aan de oude en historische bebouwing welke kenmerkend is voor Veenhuizen. Veel bebouwing in Veenhuizen staat te boek als beschermd monument en blijft bespaard van modernisering. De Huismus profiteert dankbaar. Met name rondom het gevangenisdorp zitten veel Huismussen.

Gevangenisdorp Veenhuizen, belangrijk leefgebied voor Huismus

Één van de monumentale vrijstaande panden in Veenhuizen, ook hier doen Huismussen het goed

Uiteindelijk tellen we 1011 vogels verspreid over 51 soorten, Nijlgans meegerekend. Nijlgans is een exoot, dus 50 inheemse soorten. Het viel me niks tegen qua soorten en aantallen. De top 10 van meest getelde soorten ziet er als volgt uit: