23 / 25 oktober 2020
Waar te beginnen? het was weer zo’n weekend middenin een spannend najaar. Oktober was al een goede maand met veel goeie soorten in Nederland. Een flink aantal Blauwstaarten, Vale Gierzwaluwen, meerdere Woestijntapuiten, Bonte Tapuit, Izabeltapuit en die Goudlijster die kon worden verzilverd door velen. Een ontdekte Westelijke Orpheusgrasmus bij Noordwijk bleek enkel voor de ontdekker weggelegd. Daarentegen liet een Hop in een Groningse woonwijk zich van zijn beste kant zien.
En dan komt toch langzaam maar zeker november alweer in zicht, de wintertijd gaat in, de dagen worden korter, corona perikelen. Op donderdagmiddag (22 okt) bel ik met Folkert Jan om plannen door te spreken voor het aankomende weekend. We zouden sowieso ergens dit weekend een dagje Schiermonnikoog doen. Na de weersvoorspellingen te hebben doorgenomen valt de keuze op de vrijdag. Dit lijkt de beste dag om lekker te gaan vogelen op dit mooie en relatief kleine eiland.
Op Schier lagen sowieso al wat leuke soorten in het verschiet: Blauwstaart, Raddes Boszanger, Roodhalsgans, Frater, Taigaboomkruiper en Ruigpootbuizerds werden ook op verschillende locaties gezien. De vrijdagochtend om 09:30 laten we het ook zo mooie Lauwersoog achter ons en zijn op weg. Gijs komt ons vergezellen en de eerste meldingen vanaf Schiermonnikoog stromen binnen, met o.a. Raddes Boszanger die er nog zou zitten. Dat was een goed begin, nu nog de soort zelf zien. Bij aankomst op de plek, nabij begraafplaats Vredenhof, blijkt de vogel spoorloos.
Ook na uren wachten, zoeken, rondlopen, zoeken en nog eens zoeken geen spoor van deze dwaalgast. Zou vroeg in de ochtend nog even gezien zijn door een enkeling. Helaas, het zou een leuke tweede waarneming voor ons van deze soort kunnen zijn. In 2011 heb ik de soort mooi gezien op Vlieland. Dan zelf maar proberen iets te vinden, genoeg vogels op het eiland. Vooral Vinken, Putters, Goudhanen, Sijzen, Barmsijzen, Tjiffen, Roodborsten en Winterkoninkjes in overvloed. Ook Merels, Koperwieken en Kramsvogels zitten er zat. Een klapper weten we er niet uit te halen.
Ondertussen lopen we tot tweemaal toe een overvliegende Vale Gierzwaluw mis. Gelukkig ook niet nieuw voor ons, maar het had leuk geweest. Dan maar op zoek naar Fraters op de Waddendijk. Deze soort werkt wel mee, we moeten het doen met één exemplaar. We besluiten dan via de polders en het dorp richting de Blauwstaart te fietsen, die gelukkig nog wel aanwezig is. Onderweg hiernaartoe zijn de Roodhalsganzen vrij snel gevonden, blijft voor mij de mooiste ganzensoort. Vijf prachtige Roodhalsganzen schitteren in het felle tegenlicht tussen de Brandganzen.
In de Hertenbosvallei, waar de Blauwstaart al dagenlang verblijft, is het bijna een kwestie van meteen aanschuiven. De vogel is opvallend makkelijk te traceren in de bosjes. Met enig geduld komt de vogel mooi dichtbij en is goed te volgen. Soms is de vogel tussen het dichte struweel uit beeld, maar komt vaak weer terug om een leuke show te geven. We hebben ons enorm vermaakt met deze leuke dwaalgast, die dit najaar al vaak opdook in Nederland. Een jagende Sperwer maakt het even spannend, maar de Blauwstaart blijft ongedeerd.
Slechtvalk overvliegend, Drieteenstrandlopers voor de golven uit rennend zijn altijd weer een lust voor het oog. Roodkeelduiker ter plaatse op zee en de dag geëindigd met het dippen van Dwerggors. Maar ach, we treuren niet. Deze soort hadden we een paar weken geleden op Vlieland erg mooi gezien en een mooie zonsondergang verzacht de pijn. Prima dagje vogelen op Schier met een leuke scala aan soorten op zak.
De volgende dag besluiten we een rondje Lauwersmeer te doen, zodat we ook dichtbij Schiermonnikoog zijn voor het geval dat. Er waren immers veel vogelaars op het eiland met als missie zoveel mogelijk te ontdekken daar. Stiekem hopen we natuurlijk aan de vaste wal toe te slaan. Helaas is het op veel plekken erg rustig met vogels in het Lauwersmeer, dat is weleens anders geweest. Twee Kleine Zwanen, een Slechtvalk, 100 Pijlstaarten, Vuurgoudhaan, Waterral en Goudplevieren waren de hoogtepunten.
Dan blijkt er een Waterspreeuw te zitten bij Marum, vlak langs de A-7, bij een watertrap met wat stenen. Dan maar weer langzaam richting huis, Marum ligt mooi op de route. Een Waterspreeuw is- en blijft een zeer geliefde soort voor vogelaars. De soort laat zich vaak heel mooi bekijken. Dat is met deze vogel niet anders, bij aankomst is de vogel meteen mooi in beeld, dichtbij. Is alert, maar trekt zich weinig aan van mensen. Urenlang kunnen we genieten van deze vrij zeldzame najaarsgast.
Wel vliegt de vogel regelmatig van de ene naar de andere watertrap omdat er veel mountainbikers zijn die via één van de watertrappen oversteken. Beetje jammer van deze drukte, maar daar is niks aan te doen. Gelukkig blijft de vogel min of meer in beeld, bijna continu bij één van de watertrappen, waar deze mooi ging poseren en in alle rust ging foerageren. Regelmatig dook ie en pikte een beestje uit het water. Mooi en interessant gedrag om te bestuderen. Mijn 6e Waterspreeuw in Nederland en alweer de 2e voor dit jaar. In september zag ik de soort nog in zijn broedgebied in Zuid-Limburg, bij Valkenburg langs de Geul.
En voor je het weet zit je de zondag weer in alle rust thuis. Uitslapen, rustig wakker worden, koffie, ontbijt. Achter de laptop alle foto’s van afgelopen dagen uitzoeken, ordenen en overzetten vanaf de telefoon naar externe harde schijf. Als ik mijn telefoon weer loskoppel zie ik dat ik meerdere ongelezen whatsapp berichten heb. Bij het lezen van het eerste bericht slaat mijn hart over: Bruine Gent op de Maasvlakte! Folkert Jan vraagt me of ik mee wil die kant op. Natuurlijk aarzel ik geen moment.
Even bellen over hoe en wat. Bruine Gent is gefotografeerd op een schip. Het is wel een beetje vervelend dat de wintertijd net weer is ingegaan, minder tijd om te zoeken naar zo’n vogel die overal op de Maasvlakte en omgeving zou kunnen zitten. We besluiten gewoon te gaan en te hopen op een wonder. Als achteraf blijkt dat we niet zijn gegaan en de vogel toch wordt teruggevonden is het helemaal balen. Het is alweer de tweede waarneming van een Bruine Gent in Nederland in ongeveer een maand tijd. Dat geeft in ieder geval veel hoop op een eventuele herkansing.
Folkert Jan is met een klein halfuurtje bij me. Maar dan loopt het opeens toch weer anders door een zeer spannende melding vanaf Texel. “Blackpoll op Texel”. Dat betreft Blackpoll warbler, oftewel Zwartkopzanger! een Amerikaanse zangvogel, een nieuwe voor Nederland. De bijgevoegde foto’s liegen er niet om. Dat wordt dus een retourtje Texel. Ongelooflijk, Han Zevenhuizen (dank!) had toegeslagen op de begraafplaats van De Cocksdorp met deze megazeldzaamheid, die vooral in Engeland is waargenomen als dwaalgast. Maar nu eindelijk ook bij ons! Schitterend.
Spullen pakken en snel richting de doorgaande weg in Veenhuizen, waar Folkert Jan me al snel oppikt, samen met Jannie. Ondanks een beetje vertraging halen we de boot van 14:30 en rijden we 14:50 Texel op. We vroegen ons laatst op Texel nog af: “zal dit onze laatste keer dit jaar op Texel zijn?”. Niet dus. Enfin, de berichten uit het veld waren nog niet heel geruststellend. Vogel was al anderhalfuur a twee uur niet meer waargenomen. Spoorloos. Niet de berichtgeving waar je op hoopt als je onderweg bent naar zo’n megasoort.
We parkeren snel onze auto bij de plus supermarkt in De Cocksdorp en haasten ons richting de begraafplaats. In de directe omgeving van de begraafplaats staan veel mensen te zoeken en te posten. Dat geeft goede hoop. Er is geregeld dat groepjes van maximaal 28 personen tegelijk op de begraafplaats mogen i.v.m. covid-19. Het is allemaal zeer netjes en strak geregeld, iedereen dient aan te sluiten in de rij en te wachten op zijn of haar beurt. Degenen die de vogel hebben gezien dienen meteen plaats te maken voor iedereen die nog in de rij staat.
Nadat we een tijdje op de begraafplaats hebben gestaan, besluiten we elders te gaan zoeken. Juist als we op een andere plek staan te zoeken wordt de vogel weer gezien op de begraafplaats. Er wordt geroepen en gerend. We trekken een snelle sprint maar moeten helaas achter in de rij aansluiten. Het is even niet anders in deze tijd. Vogel wordt gezien en we zien de Zwartkopzanger overvliegen. Iets gezien, maar nog niet echt bevredigend. Vogel lijkt doorgevlogen naar links, richting een huis met tuin naast de begraafplaats. De bewoners hier zijn zeer meewerkend en sympathiek. Men mag de tuin betreden, helaas wordt de vogel maar door enkelen gezien. Een Koolmees en Koperwiek zorgen voor wat verwarring.
Dan maar weer aan de weg staan voor het huis om te gaan zoeken. Vanaf hier hebben we zicht op een boom waar de vogel kort geleden nog gezien zou zijn. Dan komen tientallen mensen op ons afgerend, maar wij hebben verder nog niks gezien vanaf deze plek. Blijkbaar wordt de vogel een stuk verderop om de hoek gezien bij een ander huis. Toch maar weer als een gek eropaf rennen. Zo ziet een groot deel van deze hectische twitch eruit, rennen, stilstaan, zoeken, rennen en rennen. Het is zenuwslopend.
Als we bij het huis aankomen krijgen we te horen dat de vogel hier zojuist is gezien, maar het lijkt erop dat we net weer te laat zijn. Wel zijn ook hier de bewoners zeer gastvrij en wordt men in de tuin toegelaten, dat zal het zoeken vergemakkelijken. Genoeg vogels in de tuin, wat mezen, vinken, lijsters. Op een gegeven moment krijgen we iets anders in beeld, een vogel met opvallend ‘boomklever-gedrag’. De vogel klimt dicht tegen de tak aan omhoog waarna het een stukje verderop vliegt. Dit blijkt inderdaad zoals we al vermoeden, de Zwartkopzanger te zijn. Ook mensen vanaf de begraafplaats hebben de vogel in het vizier.
Na nog even te hebben gewacht besluiten we om weer richting de begraafplaats te lopen. Dan wordt er plotseling weer gerend en dat kan maar één ding betekenen. We sluiten voor het hek weer netjes aan in de rij en weten nog maar net onze zenuwen in bedwang te houden. We geven mensen die nog niks hebben gezien aan de vogel voorrang. Een groepje iets te enthousiaste mensen probeert voor te dringen of via een andere route de vogel te zien te krijgen. Wat een gekte, en dat om zo’n vogeltje. Ja, het bloed stroomt waar het niet stromen kan. Klein Amerika op Texel.
Nadat ons geduld enorm op de proef is gesteld kunnen wij ook weer de begraafplaats op. Het was frustrerend dat er mensen langer dan nodig was op de begraafplaats bleven staan, terwijl ze de vogel in kwestie al goed gezien/gefotografeerd hadden. Ondertussen is het een soort strijd tegen de klok geworden, daglicht neemt snel af. Het is dan Hans Verdaat die de vogel weer terugvindt in een kale boom. We krijgen dan de vogel eindelijk even leuk in beeld na wat snelle aanwijzingen. Kort maar krachtig, opgelucht.
Dit nam niemand ons meer af, het was weer een onvergetelijke twitch in rare tijden. De eerste Zwartkopzanger van Nederland stond op het netvlies van vele opgeluchte vogelaars. Vervolgens lopen we weer naar de parkeerplaats en willen we proberen de boot van 18:00 te pakken. Dit lukt en bij de MacDonald’s trakteren we onszelf en vieren deze prachtsoort. Wat een twitch, wat een dag. Een uitdagende en avontuurlijke dag, maar veel belangrijker, een mooie en onvergetelijke dag.
Mijn dank gaat uit naar de Texelaars voor het in goede banen leiden van deze spannende twitch: Marc Plomp, Arend Wassink, Hans Verdaat, Mark Collier, Ruud van Beusekom e.a. En natuurlijk Han Zevenhuizen voor deze megaontdekking. Tot slot Folkert Jan en Jannie voor de gezelligheid en het meerijden. Er zijn mindere weekenden. Nu nog een keer die fraaie Bonte Zanger, het liefst in normalere tijden zonder corona.
NATUURVERSLAVING 