Zonaanbidders in de namiddag

Intro

Al jaren kom ik met enige regelmaat in het Fochteloërveen om reptielen te zoeken. Maar liefst 4 van de 7 inheemse soorten komen er in hoge dichtheden voor: Levendbarende Hagedis, Adder, Ringslang en Gladde Slang. Deze soorten hebben hier kernpopulaties. Het Fochteloërveen is in verschillende opzichten belangrijk leefgebied. Het is met ca 2700 hectare een groot en uitgestrekt gebied.

Levend en nat hoogveen, droge en vochtige heide, open plekken tussen de vegetatie, her en der een boompje en veel graspollen waarin dieren lekker kunnen wegkruipen. Geen wonder dat reptielen het hier zo goed doen. Adder en Levendbarende Hagedis prefereren vochtige omstandigheden terwijl Gladde Slang in de meer drogere terreindelen met wat reliëf voorkomt. De Ringslang, een echte waterslang, doet het ook buiten het Fochteloërveen goed. Langs het Veenhuizerkanaal bijvoorbeeld.

Afgezien van een kort bezoekje in december 2006, kwam ik op 26 april 2008 voor het eerst in het Fochteloërveen, met als doel het zien van de zeldzame en verborgen levende Gladde Slang. Ik herinner me deze dag als de dag van gisteren. Het was nogal bewolkt die dag en fris voor de tijd van het jaar. Het bleek een goeie keuze, ik vond mijn eerste Gladde Slang ooit, en later op de dag een Ringslang en meerdere Adders. Sinds die dag raakte ik gefascineerd door dit prachtige gebied en was mijn liefde voor het Fochteloërveen geboren.

Vrijdag 4 september 2020

Tegenwoordig woon ik in Veenhuizen en is een rondje Fochteloërveen zo gezegd zo gedaan. Zo ook in de namiddag van vrijdag 4 september. Zowel het tijdstip als de weersomstandigheden waren meer dan perfect. Half bewolkt, half zonnig, windje en een temperatuur van +/- 19 graden. Ik had opeens zo’n ingeving dat ik wel een kijkje moest nemen in mijn ‘achtertuin’. Dus snel op de fiets en binnen 10 minuten bevindt ik me in het hoogveengebied.

Als eerste besluit ik op de wandelvlonder te kijken welke een stukje door het natte hoogveen loopt. Hier zag ik onlangs Levendbarende Hagedissen en in het verleden vond ik hier weleens slangen (laatste jaren nooit meer). Levendbarende Hagedissen zitten er ook nu, 15 stuks om precies te zijn. Het betreft voornamelijk juveniele diertjes welke dit jaar ter wereld zijn gekomen. Adulte dieren zijn nergens te bekennen. Hagedissen liggen hier lekker op het warme hout te zonnen. Een stuk verderop wordt het helemaal interessant.

Midden op het fietspad ligt doodleuk een donker ogende slang die nog even wat laatste zonnestralen meepakt. Gelukkig zijn er nauwelijks nog fietsers. Ik denk even aan een Ringslang, maar de gedachten gaan al snel richting een melanistische Adder, zou het? Maar al snel zie ik dat het een donkergetekende Gladde Slang is, een erg fraai exemplaar. Daar ligt ie dan, mooi te wezen, wel link zo open en bloot. Het blijft een mysterieus dier.

Even verderop is het weer raak, een tweede Gladde Slang ligt verscholen tussen de heide. Nog geen minuut na deze waarneming zie ik een mooie adulte Adder die duidelijk een het jagen is. De slang is mooi te volgen terwijl ie sierlijk door de heide glijdt. En net wanneer je denkt dit was het dan, valt mijn oog weer even later op een juveniele Adder, nog geen 15 cm lang en zo dun als een potlood. Teruglopend naar de fiets nog een adulte Adder.

Het is voor het eerst sinds jaren dat ik op één dag zoveel reptielen tegenkom in het Fochteloërveen. Gladde Slang vinden in dit gebied lukte me sowieso niet de afgelopen paar jaar, nu alweer 3 exemplaren in een paar maanden tijd. Een prachtige reeks waarnemingen en mooie momenten in de late namiddag. Het blijkt wel weer dat tussen 16:00 en 18:00 een gouden moment kan zijn om reptielen waar te nemen.