Als ik eropuit ga voor natuurschoon, is dat meestal ergens in een natuur- of bosgebied. Ergens buiten de bebouwde kom, liefst zo ver mogelijk van de stedelijke omgeving. Allerliefst ook nog zonder menselijke nederzettingen op de achtergrond. Maar Nederland is wat dat betreft toch vrij klein, teveel menselijke invloeden en nederzettingen liggen bijna overal op de loer.
Desondanks ben ik toch ook regelmatig in grote steden te vinden op zoek naar interessante natuur. Voornamelijk de oudere binnensteden. Dus geen Lelystad of Almere, wel Amsterdam, Utrecht of Leeuwarden. Onlangs heb ik Amersfoort verkent, en dat viel allesbehalve tegen. Er is veel te vinden in Amersfoort wat betreft biodiversiteit. In het bijzonder de flora.
Zelfs in een relatief nieuwe en luxe woonwijk als Vathorst / Hooglanderveen vindt je veel bijzondere, vaak zeldzame planten. Met name op het gebied van varens is het een bijzondere wijk. Toen ik aan het zwemmen was tijdens de intense hittegolf begin augustus, viel mijn oog op een muur met een weelderige en sierlijke begroeiing aan varens. Vele exemplaren van het zeldzame Steenbreekvaren, maar nog meer Tongvaren, Eikvaren spec., Muurvaren, Mannetjesvaren en zelfs Stijve Naaldvaren. Het voelde alsof ik de hoofdprijs te pakken had.
Ik had dit niet meteen verwacht in zo’n nieuwbouwwijk, zo’n prachtige oude muur met zoveel leuke planten. Ik ben vervolgens door de wijk op onderzoek uitgegaan en kwam er al gauw achter dat het er wemelt van de leuke en schaarse tot zeldzame planten. Niet alleen zeldzame varens, maar ook bijzonderheden zoals Klein Glaskruid, Tripmadam, Kransmuur en Amerikaanse Kruidkers.
Soorten zoals Klein Glaskruid en de verschillende soorten varens profiteren van de kalkrijkdom in de muren. Wellicht is ooit in de muren kalkspecie aangebracht. Kalkminnende soorten profiteren hiervan, omdat ze hierdoor het makkelijkst voedingsstoffen kunnen opnemen. Op een te zure of neutrale bodem zouden ze veel minder of niet gedijen. Daarnaast prefereren lang niet alle planten een muur als groeiplaats, waardoor er minder sprake is concurrentie om de groeiplaats.
Muren met een dusdanige bijzondere flora zoals deze te vinden zijn in Amersfoort, genieten bescherming. Beschermd erfgoed eigenlijk. Het gaat dan met name om de zeldzamere soorten die zijn beschermd. De meest zeldzame soorten die ik vond in de wijk betroffen Schubvaren en Zachte Naaldvaren. Van beide soorten wist ik slechts één exemplaar te vinden. De Stijve Naaldvaren een handjevol exemplaren. Alle andere varens in de wijk zijn vrij algemeen.
Je moet wat tijdens een hittegolf. Grotendeels in de schaduw, nabij het water, in alle rust muren afzoeken op leuke planten. Het was geen straf. Een aantal nieuwsgierige mensen in de wijk kwamen een kijkje nemen. Vroegen zich toch af waar ik nou precies zo aandachtig naar zat te kijken en wat ik aan het fotograferen was. Vathorst / Hooglanderveen is een aanrader voor iedere florist. Hieronder nog wat extra foto’s van de aangetroffen soorten.
NATUURVERSLAVING 