Intro
En daar is 2019 alweer begonnen, 2018 vloog weer voorbij. Hoogste tijd om terug te blikken op het vogeljaar 2018. Hoeveel vogelsoorten kwamen op mijn pad (of ik op hun pad) in 2018? wat voor zeldzaamheden zag ik? wat zag ik aan nieuwe soorten? Het was weer een mooi vogeljaar met vele hoogtepunten.
Soorten
2018 in het kort
Ik zag in 2018 in totaal 257 vogelsoorten, waarvan 41 zeldzaamheden betroffen. 12 hiervan zag ik voor het eerst in mijn leven en betroffen dus nieuwe soorten. Voor een lijst van alle waargenomen soorten in 2018, zie: Jaarlijst vogels 2018
Korte samenvatting 2017 (Nieuwe soorten)
2017 sloot ik af met 412 soorten en ik zag dat jaar 7 nieuwe soorten. Maar eind 2017 waren nog niet alle waargenomen soorten beoordeeld/aanvaard door de CDNA (Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna).
Inmiddels is dit wel het geval, zodoende zijn alle waargenomen nieuwe soorten van 2017 officieel goedgekeurd door kritische vogeldeskundigen. Dit na het bestuderen/beoordelen van de nodige bewijsstukken (foto’s, geluidsopnamen, beschrijvingen). Hieronder een opsomming van de soorten:
- 11-01-2017: Mongoolse Pieper / De Biesbosch – Noordwaard [NB]
- 27-01-2017: Ringsnavelmeeuw / Wijchen – Loonse Waard [GE]
- 26-04-2017: Blauwe Rotslijster / Vlieland – Oude Eendenkooi [FR]
- 17-08-2017: Kortteenleeuwerik / Terschelling – Terschellinger Polder [FR]
- 27-09-2017: Keizerarend / Maashorst – Brobbelbies [NB]
- 20-10-2017: Vale Lijster / Vlieland – Oost-Vlieland [FR]
- 22-11-2017: Kokardezaagbek / Zwarte Water – Noorderkolk [OV]
De Kokardezaagbek was de laatste nieuwe soort voor 2017 en mijn 412e soort in Nederland.
Nieuwe soorten 2018
In het kort
2018 was qua nieuwe soorten beter dan 2017, ik kon maar liefst 12 nieuwe soorten bijschrijven, 5 meer dan in 2017. Zodoende staat de teller momenteel op 424 soorten. 2018 was een jaar met flinke klappers, zeldzaamheden die lang niet waren gesignaleerd in Nederland en voor het eerst in vele jaren twitchbaar (voor een groot publiek weggelegd) waren.
Zo was de Balkanbergfluiter voor het eerst in 25 jaar(!) te bewonderen bij Heemskerk, de eerste uit Noord-Amerika afkomstige Roodoogvireo in 13 jaar tijd was te zien op Texel en als klap op de vuurpijl de eerste twitchbare Notenkraker sinds 2008, in Wageningen.
Januari / maart
Januari begon al goed met een overwinterende Zwartkeellijster (#413) in een tuin in het Groningse dorp Scheemda. Deze zag ik op de dag van mijn 29e verjaardag, een leuk cadeau van moeder natuur en de eerste nieuwe soort voor 2018. Februari en maart verliepen vrij rustig zonder nieuwe soorten.
Voorjaar
Het voorjaar was erg spannend met op de vroege ochtend van 20 april de ontdekking van een zingend mannetje Cirlgors (#414) in natuurgebied Weerter- Budelerbergen, die ik uiteindelijk in het avondzonnetje mooi in beeld kreeg, nadat de vogel al een tijdje uit beeld was. Een week later, op 27 april, sta ik ’s avonds te kijken naar een fraai mannetje Witkeelkwikstaart (#415) in het Zuidlaardermeergebied.
Op 14 mei is het genieten van de eerste Balkanbergfluiter (#416) sinds 1993. De vogel was een hele dag zichtbaar en vooral ook hoorbaar in het Noordhollands Duinreservaat, in een stukje bos. Na de vogel enkel gehoord te hebben en slechts een glimp te hebben opgevangen, kwam de vogel op een gegeven moment mooi in beeld wanneer ie ging drinken/poetsen bij een plas. Ik had gelukkig een vrije dag opgenomen deze dag, want de volgende dag werd de vogel niet meer waargenomen. Wel zat er niet ver van deze plek ook een gelijkende hybride Bergfluiter x Fluiter (geen zuivere soort).
Juni / Augustus
De gehele zomer is vervolgens zoals verwacht een rustige periode, het is wachten op het najaar. Op 28 juli toch maar de moeite genomen om een Sporenkievit (#417) te bezoeken in Wieringermeer. Indien CDNA-aanvaard betreft dit een nieuwe soort voor Nederland. Helaas ontsnapt deze soort nog weleens, al lijkt deze vogel goeie papieren te hebben voor wilde herkomst. Voorlopig is het afwachten of deze vogel de tand des kritiek doorstaat. Tot die tijd geef ik ‘m persoonlijk het voordeel van de twijfel en dus een +1. Wel of niet aanvaard, in ieder geval een fraaie soort.
Najaar
Het najaar leek aanvankelijk rustig te verlopen, zelfs het woord saai werd genoemd. Maar dit najaar bleek wel weer dat we niet teveel op zaken moeten vooruit lopen. Want het was, althans in mijn beleving, een zeer geslaagd najaar uiteindelijk met toch de nodige klappers. Veel leek dit najaar allemaal wat later te komen dan we gewend zijn. Niets is zo onvoorspelbaar en veranderlijk als vogels en de trekroutes die ze volgen. 7 nieuwe soorten voor mij dit najaar.
Het is een Kleine Spotvogel (#418) op 15 september tijdens DT1 op Vlieland, die zich bij mij aandient als eerste nieuwe soort in het najaar van 2018. Fijn om eindelijk eens deze soort te zien, die de laatste jaren relatief vaak wordt vastgesteld in Nederland. Nog niet echt een megazeldzaamheid dus, maar wel een mooie inhaler. Verder blijft het rustig in september en aanvankelijk ook in oktober, maar dan komt er goed nieuws uit Friesland. Een eind augustus gevangen en geringde Kleine Zwartkop (#419) bij het ringstation Bergumermeer blijkt na wekenlange stilte, nog steeds aanwezig!
Vervolgens worden er twee Kleine Zwartkop-excursies geregeld naar de desbetreffende locatie. Belangstellenden konden op 10 en 14 oktober zich melden nabij de plek, een paar euro betalen en vervolgens mee op excursie. De opbrengsten van de excursies zullen worden gebruikt voor het ringstation, waar vogels worden geringd voor wetenschappelijk onderzoek. Op 14 oktober sta ik in alle vroegte, niet ver van het dorpje Eastermar, tussen riet- en wilgenstruweel in de hoop de soort te zien en te horen.
Uiteindelijk moet ik het doen met geluid, de vogel zien is voor slechts enkele gelukkigen weggelegd. Vervolgens is het weer een tijdje stil wat betreft klappers, maar een langsvliegende Papegaaiduiker (#420) die ik met enkele vrienden zie tijdens een dagje zeetrektellen in Egmond aan Zee, mag zeker niet onvermeld blijven. Erg fijn deze soort eens gezien te hebben, na enkele onbevredigende waarnemingen in het verleden.
De verrassing is op zaterdag 27 oktober groot als het bericht vanaf Texel komt dat er een Roodoogvireo (#421) zit in het Krimbos bij De Cocksdorp. Deze Amerikaanse zangvogel werd voor het laatst in 2005 gezien, in Westkapelle. Het betreft het 9e geval voor Nederland en de 3e twitchbare. Op zondagmiddag 28 april sta ik met vele andere gelukkigen, te genieten van deze extreme dwaalgast. Gelukkig bleef de vogel enkele nachtjes, één van de hoogtepunten van het jaar.
November is de laatste jaren een rustige maand voor mij, maar in 2018 verliep november heel anders, maar liefst 3 nieuwe soorten voor mij deze maand! Op 3 november kan ik na het nodige gereis een Spaanse Mus (#422) bijschrijven op de Maasvlakte. Het betrof een fraai mannetje dat halverwege de middag die dag hoog wegvloog. Het scheelde maar weinig of ik had deze soort gedipt. Op 5 november zie ik dan eindelijk een schaamsoort voor het eerst in jaren, een juveniele Bonte Tapuit (#423) in de Eemshaven. We hebben overigens maar liefst 4 exemplaren dit najaar; in oktober ééntje in Friesland, in november in de Eemshaven en op Schiermonnikoog en in december een vogel in Bodegraven.
Net wanneer je denkt dat het najaar op is, dient de volgende klapper zich aan. Een goed zichtbare Notenkraker (#424) wordt op 19 november ontdekt op een balkon in Wageningen. De eerste twitchbare Notenkraker in 10 jaar tijd is een feit. Later zal blijken dat de Notenkraker, die alles behalve schuw lijkt, de meest bezochte vogel van 2018 is. Mensen, wat hebben we lang moeten wachten op deze gehoopte soort, schitterend beestje! De laatste nieuwe soort voor 2018 en misschien wel de meest gedenkwaardige vogel van alles bij elkaar dit jaar.
Andere noemenswaardige schaarse/zeldzame soorten
Naast de veelbesproken zeldzaamheden hierboven, zag ik nog veel andere zeldzame vogels. Het betreft soorten die ik minstens één keer eerder had gezien. Hieronder per periode een samenvatting.
Januari / maart
Op 1 januari laat de nog steeds aanwezige Koereiger bij het Friese Earnewoude zich mooi zien. Op 6 januari hoor ik een Taigaboomkruiper zingen in het Rozendaalse Bos. Op 13 januari zie en hoor ik per toeval een Pestvogel overvliegen in Bergum. Mijn 2e Witstuitbarmsijs ooit zie ik op 25 januari in Arnhem, de vogel was erg fraai te zien tussen vele andere barmsijzen.
Februari is ook een leuke vogelmaand met op 10 februari een Waterspreeuw in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Na enige tijd zoeken is de vogel erg leuk te zien. Op 24 februari is het genieten van een Kleine Burgemeester in hartje Utrecht en een niet al te fitte Kwak in Culemborg. De vogel lijkt verzwakt en een poosje later wordt de vogel dood aangetroffen.
Op 8 maart laat een Kuifaalscholver zich even leuk bekijken in de haven van Harlingen. Op 12 maart zie ik tijdens de middagpauze op mijn werk in Breda 2 Kraanvogels overvliegen. Leuk om toch nog wat van de Kraanvogel-voorjaarstrek mee te krijgen. Op 31 maart zie ik tijdens een weekendje vogelen een Ruigpootbuizerd vliegen vanaf een hoge bunker op Schiermonnikoog.
Voorjaar
Op 7 april sta ik met een groepje vrienden op het strand t.h.v. paal 15 op Texel, te genieten van een schitterend mannetje Koningseider. Ook leuk deze dag zijn IJsgorzen en Strandleeuweriken. Een week later ben ik alweer op Texel, dit keer voor een Oostelijke Blonde Tapuit, een mannetje in prachtkleed. Deze dag was ook goed een Zwarte Rotgans, Roodstuitzwaluw en Gestreepte Strandloper. Een paartje Steltkluut op 27 april in het Zuidlaardermeergebied is ook leuk.
Op 12 mei was de Texel Big Day, een dag lang vogels kijken in teamverband in de hoop zoveel mogelijk soorten waar te nemen. Dit keer met als goed doel geld inzamelen voor de bescherming van de Huiszwaluw. Zeldzaamheden deze dag betroffen Bijeneter, Iberische Tjiftjaf, Witbuikrotgans, Koningseider en Morinelplevier.
Juni / augustus
Op 23 juni laat een Oehoe zich enigszins bekijken, nabij de ingang van een grot in de Encigroeve bij Maastricht. In juli zie ik 2 Slangenarenden, een lastig te vinden vogel in de Biesbosch en een zeer fraaie vogel in het Fochteloërveen, af en toe jagend op slangen. In augustus nauwelijks gevogeld.
Najaar
Op 8 september zie ik tijdens een lange wandeling op de Marker Wadden een Blonde Ruiter, op 13 oktober een 2e vogel op Texel. Ik zie dit najaar 22 Bladkoningen, waarvan de meeste op Vlieland. Extra leuk is een zelfontdekt exemplaar vanuit huis in Breda. Op 14 oktober roept een Siberische Tjiftjaf bij het Bergumer Meer en op 21 oktober ontdek ik er zelf ééntje op Vlieland.
Op 19 oktober laat een juveniele Roodmus zich mooi zien op de oostpunt van Vlieland. Ook bijzonder op Vlieland was een zingende Cetti’s Zanger, in Noord-Nederland nog zeldzaam. In Breda en De Biesbosch nam ik de soort veelvuldig waar. Ook bijzonder was het om getuige te zijn van de vangst van een Pallas’ Boszanger en Pestvogel op de ringbaan van Vlieland. De Pestvogel werd naar beneden gelokt door het geluid van de soort af te spelen. Nadat het beestje was gemeten en geringd, werd het weer vrijgelaten. Een mooi moment.
Op 18 november pik ik nog net iets mee van de najaarstrek wat betreft Kraanvogels, +/- 50 vogels boven Nijmegen. Op 2 december zie ik de laatste zeldzame vogels van 2018: een groepje Witkopstaartmezen bij Bunnik, een zeldzame ondersoort van de Staartmees, afkomstig uit Scandinavië en Oost-Europa. Deze schattige diertjes komen zo nu en dan invasieachtig voor in Nederland.
Gemiste soorten
Zoals ieder jaar kun je nooit alles hebben (helaas), zo ook in 2018. Missers die me het meest zijn bijgebleven waren een Scharrelaar zowel in Friesland als op Texel, een te laat gemelde Alpenheggenmus in Oostvoorne, een Grijze Strandloper in Limburg, een Bastaardarend in Zuid-Holland en een Balkankwikstaart bij Wassenaar die te snel weg was. Maar niet getreurd, deze soorten komen vanzelf op mijn pad. En ook niet onbelangrijk, ik heb geen soorten gedipt dit jaar.
2019
In 2019 zal ik als doel in ieder geval proberen om over de 430 soorten te komen, wat betekend dat ik minstens 7 nieuwe soorten moet waarnemen.
We zien wel wat het jaar gaat brengen. Ik wens iedereen een gelukkig en gezond 2019 toe. Iedereen bedankt voor het volgen van mijn blog en de leuke reacties afgelopen jaar.
NATUURVERSLAVING 