Woensdag 27 september 2017: Een dag die rustig begint, maar uiteindelijk…
Met de neus in de boter: Adders in reptielendomein Laag Wolfheze
Aan het eind van de ochtend weet ik me prima te vermaken in het bos- en heidegebied Laag Wolfheze op de zuidelijke Veluwe, tussen Wolfheze en Doorwerth in. Het is lekker nazomerweer en ik geniet van de vele paddenstoelen die er te vinden zijn in het bos. Her en der hoor ik een Glanskop, Boomklever, Appelvink en een Vuurgoudhaan, altijd weer leuke bosvogels. Even later wordt ik vergezeld door Ilse Wessels en lopen we de hei op. We hopen wat reptielen te vinden in dit prachtige, heuvelachtige heidegebied.

Laag Wolfheze staat bekend om zijn reptielenrijkdom, maar liefst 6 van de 7 inheemse reptielen komen er in redelijke aantallen voor. Al snel zie ik een juveniele Zandhagedis langs het zandpad en nog geen 2 minuten later vallen we letterlijk met de neus in de boter. Er zijn namelijk mensen van Werkgroep Adderonderzoek Nederland (WAN) bezig met veldonderzoek. Geïnteresseerd vraag ik of we even mee mogen kijken. We hebben geluk, ze hebben namelijk 2 Adders gevangen en opgemeten (lengte, gewicht o.a.).



Om iedere individuele Adder te analyseren wordt er ook een scherpe foto gemaakt van de koptekening van de Adders. Iedere Adder heeft een unieke koptekening. Zo kan de vitaliteit van een adderpopulatie in kaart gebracht worden. We zijn getuige van een mooi volwassen mannetje en een juveniel diertje. Zodra de Adders zijn opgemeten worden ze weer vrijgelaten. Na een leuk gesprek met Raymond Creemers van RAVON lopen we verder. Ondertussen zie ik dat ik 10 ongelezen whatsapp berichtjes heb. Wat zal het zijn?

Als ik het eerste appje van Folkert Jan lees schrik ik: “fucking hell, Keizerarend boven Brobbelbies!”. Echter, bij overvliegende roofvogels vanaf een telpost is het 9 van de 10 keer zo dat een vogel strak doorvliegt en niet twitchbaar (vogel blijft niet ter plaatse) is. Ik kijk vervolgens even snel op Dutch Birding en inderdaad, vogel overvliegend richting zuidwest, helaas. Als er dan enkele minuten later berichten komen dat de vogel toch (vliegend) ter plaatse lijkt wordt het toch spannender en begint mijn hart sneller te kloppen. Het zal toch niet? ik kan het me haast niet voorstellen, zal deze pas 2e Keizerarend voor Nederland zich aan een groot publiek laten zien? De rest laat zich raden.

Naar reptielen zoeken lukt al niet meer, ik heb nog maar één ding voor ogen, zo snel mogelijk richting Uden naar de telpost Brobbelbies en een ultieme poging doen om deze loeiharde zeldzaamheid, en bovenal schitterende roofvogel met eigen ogen te zien. Ilse ziet en voelt dat ik behoorlijk gespannen ben en stelt voor snel die kant op te gaan. Supertof dat Ilse de moeite wil doen (Dank, dank, dank!!!), met het openbaar vervoer had ik het waarschijnlijk niet gedurfd. Als ik via waarneming.nl de route naar de plek navigeer blijkt het maar een halfuurtje rijden naar de telpost Brobbelbies vanaf Doorwerth! veel sneller dan ik aanvankelijk dacht.

We zetten snel koers en rijden al snel de A50 bij Heelsum op, richting Brabant. De laatste berichten zijn nog altijd zeer veelbelovend: “Vogel nog steeds vliegend ter plaatse boven telpost”, aldus Toy Janssen, één van de ontdekkers. De autorit verloopt zonder vertragingen en hoe dichterbij we komen, hoe meer de spanning toeneemt in mij, bloed stroomt waar het niet stromen kan en de adrenaline knalt door mijn lijf, mijn hart bonkt in mijn keel. Gaan we het meemaken? of wordt dit een erg zure dip? zal de Keizerarend nog even blijven hangen?


Om 13:15 zien we de eerste mensen en auto’s staan, daar moet het gaan gebeuren. We zijn nog niet gestopt of ik duw de autodeur open en spring als een bezetene de auto uit. “Vliegt hier boven ons, in de blauwe lucht”, schreeuwt iemand mij toe. Snel kijk ik omhoog en zie al snel de Keizerarend vliegen en cirkelen, samen met enkele Buizerds, BAM!!! de ontlading is intens, gevolgd door weer dat heerlijke geluksgevoel. Ik had mijn verrekijker thuis laten liggen (niet weer doen), maar kan de imposante arend prachtig bekijken door iemand’s verrekijker en telescoop (waarvoor dank). Een Keizerarend in Nederland, vlak boven mijn hoofd, ik moet het nog even laten bezinken. Na enkele minuten vliegt de vogel richting zuid/zuidoost even uit beeld, maar is later weer te zien vanaf een stukje verderop waar steeds meer vogelaars arriveren.


Sommige vogelaars zijn nog netjes gekleed in kantoorkleding, andere hebben korte kleding met sandalen aan, van alles zit er tussen. Ik zie ook vele bekende gezichten, waaronder Frank Coenjaerts, Joep Hooymans, Jochem van de Kamp en even later bij de telpost ook Toy Janssen en Maartje Bakker. Ook kom ik in gesprek met Willem Hendriks die in de buurt was en al snel kon aanschuiven. Hij wist enkele fraaie plaatjes van de vogel te maken. Ik mag op mijn beurt weer foto’s maken van het schermpje van Willem’s fotocamera, nogmaals dank Willem!

Het wordt ondertussen steeds drukker, maar de vogel vliegt op een gegeven moment dusdanig ver van ons af dat het verdwijnt als een stipje in de lucht en vanaf een uurtje of 13:45 verdwijnt de vogel uit beeld. Vele vogelaars die net te laat arriveren blijven hangen en hoopvol de lucht afzoeken in de hoop op een wonder. Gemengde emoties wisselen elkaar af bij de telpost Brobbelbies, de horde vogelaars bestaat uit 2 groepen. De groep die (net) op tijd kwam en de vogel nog zag en de groep van de laatkomers die met lege handen achterblijft. Blije en teleurgestelde gezichten. Hopelijk duikt de vogel de komende dagen nog ergens op, je weet het maar nooit met vogels.


Voor mij is het weer zo’n rare dag die begint zoals vrijwel iedere dag, maar eindigt in een enorme euforie. Verscheidene soorten die ik de afgelopen jaren zag na een zenuwslopende rit, schieten door mijn hoofd deze middag. Wat een soort, wat een dag, ik had niet verwacht dat het uiteindelijk zou gaan lukken, het is bijzonder tricky zo’n roofvogel, voor je het weet verdwijnen ze als een stipje aan de horizon. Maar goed dat we geen oponthoud hadden, anders had ik ‘m misschien gemist. En wat een mazzel dat we al relatief dichtbij zaten.
Later zal blijken dat de vogel om 13:45 definitief uit beeld was gevlogen, de vogel is ondanks zoektochten in de omgeving niet meer opgepikt. Dit was misschien wel de kans om deze soort in Nederland te zien. Normaal gesproken komt de soort voor in Oost-Europa tot in Mongolië, een behoorlijk eindje uit de richting. De eerste Keizerarend van Nederland dateert uit april 2005 en vloog strak door over de telpost Kamperhoek (Flevoland) en werd door een handjevol gelukkige vogelaars gezien.
Om 15:30 vertrekken we weer richting Doorwerth en maken we nog een rondje door Laag Wolfheze. Dat ons geluk nog niet op is blijkt wel na de vondst van een prachtige adulte Gladde Slang. Een vrouwtje Zandhagedis geniet van de laatste zonnestralen van de dag. Ook leuk zijn een Roodborsttapuit, Boomleeuwerik, Kleine Bonte Specht en een Zwarte Specht. Wat een te gekke en onvergetelijke dag!!!

Mijn dank gaat uit naar Ilse voor het rijden. Verder bedank ik de ontdekkers Toy Janssen en Maartje Bakker voor de snelle informatie en Willem Hendriks voor het plaatje van de Keizerarend. Alle anderen die ik even heb gesproken, dank voor de gezelligheid.
