Dinsdag 4 oktober 2016: Een spannend dagje vogelen op de Maasvlakte met een enorme massahysterie omtrent een spannend ogende Sprinkhaanzanger
Dinsdag 04-10, 05:58, daar gaat de wekker alweer. Opstaan, opfrissen, ontbijten. Na Iris en Harmen te hebben bedankt voor de gastvrijheid van hun ‘tijdelijke bed & breakfast’, zitten we (Ik, Folkert Jan en Jeroen) in de auto richting de Maasvlakte. Het doel is om vandaag lekker te vogelen en ons best doen om een zeldzaamheid te ontdekken. Er is de afgelopen dagen veel aankomst van trekvogels langs de kust, voornamelijk trekvogels uit het oosten (Siberië o.a.). Zo regent het de afgelopen dagen Bladkoninkjes, Koperwieken, Zanglijsters en werden er zeldzamere soorten gevonden zoals Raddes Boszanger, Pallas’ Boszanger en Bruine Boszanger, dat zou vandaag weleens spannend vogelen kunnen worden op de Maasvlakte.
Voor 08:30 arriveren we op het Luzerneveld en beginnen aan een lange wandeltocht. Het weer is perfect: droog, helder, zon en niet al te fris. Al snel struikelen we bijna over groepen trekvogels: Goudhaantjes, Tjiffen, Graspiepers, Zanglijsters, Kneuen, Roodborsten, Grote Gele Kwikstaart en een Gekraagde Roodstaart. Opvallend zijn de grote aantallen Buizerd en Torenvalk, genoeg muizen hier blijkbaar. Verderop nog een groepje vogelaars die hetzelfde plan hebben als ons, de Maasvlakte uitkammen op schaarse en zeldzame soorten. In enkele kleine bosjes een Winterkoning, Zwartkop, Heggenmus, Putter, nog meer Kneu, een groep van 40 overvliegende Aalscholvers en de 2e Grote Gele Kwikstaart voor vandaag, een prima oogst om de dag mee te beginnen.
Via de Nieuwe Stuifdijk arriveren we op Slag Maasmond, een gebied direct aan de kust gelegen, bestaand uit een ca 3 km lange strook bosjes die we gaan afspeuren. Een Slechtvalk zit op zijn uitkijkpost in de zee, wachtend op zijn kans om een vogel (duif, ekster, lijster bijv) uit de lucht te pikken en te verscheuren. Een eerste blik in de lange strook bosjes levert veel op: Eksters, Heggenmussen, Goudhaantjes, Vuurgoudhaantje, Tjiftjaf, Vink, Koolmees, Zwartkoppen, Koperwieken en de Zanglijsters vliegen ons om de oren. Er is vannacht dus veel aankomst aan trekvogels geweest, nu nog die ene leuke zeldzaamheid zien te ontdekken.
Even verderop begint het echt spannend te worden. Jeroen stoot een kleine zangvogel op uit een bosjes waarna ik en Folkert Jan de vogel even volop in beeld hebben. Het levert een spannend beeld op: het betreft een Braamsluiper met vaalbruine kleur waarbij het bruin ver doorliep op het achterhoofd. Helaas vliegt de vogel op verder het struweel in en is onvindbaar. Mogelijk betrof het hier een Siberische Braamsluiper, een zeldzame ondersoort van Braamsluiper. Een mogelijke overvliegende, roepende Siberische Boompieper zorgt ervoor dat we op ons scherpst zijn, er is van alles mogelijk vandaag. Weer een stukje verderop flockjes vogels met o.a. Koolmees, Pimpelmees, Staartmees, Goudhaan, Vuurgoudhaan en de eerste Bladkoning voor vandaag. De 2e Slechtvalk voor vandaag, 2 overvliegende Watersnippen, Boomleeuwerik overvliegend, overal Heggenmussen, een Ringmus, Rietgors en op een stukje strand een Bontbekplevier. Verder de zee op diverse meeuwen zoals Kleine Mantelmeeuw, Grote Mantelmeeuw, Zilvermeeuw, Kokmeeuw en Stormmeeuw.
4 Boerenzwaluwen die lijken te twijfelen om wel of niet de zee te trotseren op hun trektocht, 3 Krakeenden en 2 cirkelende Haviken. Jeroen vindt een Grasmus in een bosje die zich diep verscholen houdt. Veldleeuwerik overvliegend, weer een Grote Gele Kwikstaart en de lijsters en piepers blijven maar komen zo lijkt het. Als we ruim over de helft zijn van de strook bosjes keren we weer langzaam maar zeker terug richting de auto, waarbij de andere kant van de strook bosjes afspeuren. Ook hier weer vele Goudhaantjes, Roodborsten, Zanglijsters, Koperwieken, Heggenmussen, Zwartkoppen en een Keep, nog een Boomleeuwerik en de 5e Grote Gele Kwikstaart voor vandaag overvliegend. Een mannetje Sperwer en wat betreft het aantal Buizerds zijn we de tel kwijt.
Dan krijgt Folkert Jan via de app een enge foto toegestuurd met daarop een spannend uitziende Sprinkhaanzanger. De bewuste vogel is ontdekt door Jorrit Vlot, Ruben Vlot, Arie Kolders en Tim de Boer, de groep vogelaars die we eerder al tegenkwamen. Er wordt gedacht aan een Kleine Sprinkhaanzanger, een zeer zeldzame Siberische dwaalgast die pas 4 keer eerder is vastgesteld in Nederland. Maar er is nog grote twijfel omtrent de identificatie van deze vogel. Hoe dan ook, de vogel ziet er spannend genoeg uit om iets sneller richting de auto te lopen en trachten deze vogel met eigen ogen te aanschouwen.
Om 12:00 arriveren we op de lange Maasvlakteweg, waar de vogel is ontdekt tussen Helm, grasachtige duinvegetatie. We haasten ons naar de ontdekkers van de vogel die rondom een grote graspol staan. Al snel loopt de ‘eng uitziende’ Sprinkhaanzanger vrij in beeld en is erg mooi te zien. Vervolgens kruipt de vogel als een muis weer de dekking in. Inmiddels wordt er druk geworsteld met de determinatie van de vogel. Gewoon een Sprinkhaanzanger of toch een Kleine Sprinkhaanzanger? lastige materie waarbij het zien en goed fotograferen van de meest subtiele details van het verenkleed aan bod komen. Er wordt druk geapp’t, gebeld en via verschillende platforms is discussie ontstaan omtrent de identificatie. Uiteindelijk lijkt het toch goed te kloppen voor Kleine Sprinkhaanzanger, o.a. op basis van bestudering van fotomateriaal door verscheidene vogelexperts. De vogel wordt ondertussen gepiept via Dutch Bird Alerts, voorzien van gedetailleerde foto’s, zo kunnen mensen zelf beslissen of ze wel of niet gaan rijden voor deze vogel. De waarschijnlijke Kleine Sprinkhaanzanger speelt af en toe verstoppertje, maar is bijna continu in beeld en komt soms tot op minder dan 50 cm foerageren! wat een geweldig beestje, totaal niet schuw en zich als een muis verplaatsend van de ene graspol naar de andere graspol.
Het duurt niet lang of de eerste twitchers arriveren. Overladen door spanning en stress spoeden ze het duin op. Echter, de vogel wordt continu in de gaten gehouden, dus dat zit wel goed. De vogel gaat op zijn gemakje door met foerageren en trekt zich nog altijd niks aan van de meute. Op een gegeven moment vliegt de vogel op, maar gaat al snel weer zitten tussen het Helm. Het aantal twitchers stijgt langzaam maar zeker, wat een geweldig schouwspel. Het is ook fijn om voor de verandering een keer dicht buurt te zijn van een de ontdekking van een zeldzaamheid, akelig dichtbij dit keer zelfs. De vogel geeft een mooie show weg, tot groot genoegen van iedereen die present is. Inmiddels wordt er extra informatie doorgegeven via DBA. Na lange tijd genoten te hebben van de vogel besluiten we het voorlopig voor gezien te houden en verder te vogelen op de Westplaat. Later op de middag zullen we terug komen met Theo van Veenendaal en Gijs Baller, zodat zij ook de vogel kunnen zien op de lastig met het OV te bereiken Maasvlakte.
Eenmaal op de Westplaat is het wederom spannend vogelen. Ruim 3 jaar geleden konden we hier genieten van een zeldzame Noordse Boszanger. Ook hier veel lijstertrek, overal Koperwiek, Zanglijster en daartussen een enkele Beflijster. Een vrouwtje Havik, een fraaie Vuurgoudhaan tussen de Goudhaantjes, meerdere Bladkoningen die hun aanwezigheid verraadden met hun kenmerkende “tsie-wiet” roepje. Grote Lijster, Witgat overvliegend, nog een Beflijster, Goudvink, Cetti’s Zanger en op een zandplaat meerdere Grote Zilverreigers, Lepelaars en enkele tientallen Bonte Strandlopers. Ook leuk zijn nog redelijke aantallen vlinders zoals: Atalanta, Dagpauwoog, Kleine Vuurvlinder, Hooibeestje, Klein Koolwitje en Bont Zandoogje. Een Keep, Waterral en een 3e Beflijster zijn prima als afsluiter van een fijne Westplaat-wandeltocht.
Vervolgens halen we Theo en Gijs van station Vlaardingen en zetten we weer koers richting de Kleine Sprinkhaanzanger. Hier aangekomen laat de vogel zich nog steeds erg fraai bekijken. We blijven niet te lang en besluiten de Slag Vuurtoren nog uit te kammen, een uitgestrekte, met Luzerne begroeide vlakte. We verspreiden ons over de vlakte in de hoop iets leuke te vinden. Echter, de enige krenten in de pap hier zijn een Smelleken, Beflijster en Watersnip. Voor de rest allemaal van hetzelfde spul waar we de hele dag al mee worden doodgegooid. Het is mooi geweest, tijd om naar de Mac in Spijkenisse te gaan voor een vette hap.
Later op de avond slaat dan toch het noodlot toe onder vogelend Nederland. Er is grote (terechte) twijfel ontstaan omtrent de determinatie van de Kleine Sprinkhaanzanger. Via deze link is een serie foto’s te vinden, en kunnen discussies worden gevolgd over de lastige determinatie van deze op elkaar lijkende soorten: Foto’s en discussie omtrent Sprinkhaanzanger Maasvlakte 04-10-’16. Ik besluit me voorlopig maar neer te leggen bij het feit dat het een gewone Sprinkhaanzanger is geweest, jammer maar helaas. Op basis van de informatie die er nu is zou het ook nog een ondersoort kunnen zijn, of kan uit DNA-onderzoek blijken dat het alsnog een Kleine Sprinkhaanzanger is geweest, dit verhaal krijgt nog een staartje. Het was een leerzame en gezellige dag, interessante happening zo’n massahysterie waarbij zelfs de grootste vogelkenners een foutje kunnen maken. Uiteindelijk zijn we allemaal mensen, en als we geen fouten maken zo nu en dan, maken we niks.
Ik zeg tot ziens op DT2 Vlieland komend weekeinde, op zoek naar een overtuigendere Sprinkhaanzanger, of een andere leuke soort 😉
NATUURVERSLAVING 