Uilen tellen op de Veluwezoom
Vrijdagavond 26 februari, 20:15. Ik bevindt me even ten noorden van De Steeg, aan de voet van de Veluwezoom. Een linker kletspoot is een feit, aangezien ik zojuist ben gaan staan in een enorme plas. Eerst die fiets maar tegen een boom parkeren, fietsen is nauwelijks te doen hier. Het blijkt al snel dat een zaklamp geen overbodige luxe is vanavond, werkelijk het hele bospad lijkt een obstakel, een obstakel bestaand uit modder en ‘mini-zwembaden’ waar geen einde aan lijkt te komen. Dat wordt dus een beetje buiten het boekje gaan, aangezien ik geen zin heb om tot mijn knieën door de modder en plassen te gaan. Ik besluit dan maar een stukje buiten het wandelpad mijn tocht voort te zetten. Ik laat mijn fietslampje branden voor de zekerheid, zodat ik mijn fiets straks makkelijker terug kan vinden.
Enfin, de reden van mijn aanwezigheid in het duistere uitgestrekte bos zijn uilen. Nog iets specifieker: uilen tellen. Dit in het kader van uilentellingen op de Veluwezoom, georganiseerd door SOVON vogelonderzoek Nederland. Met behulp van een app genaamd ‘Avimap’, kunnen broedvogels gekarteerd worden, zodat precies duidelijk is waar- en hoeveel uilen zich er in bepaalde telgebieden bevinden. Voor meer info over deze app, zie: Avimap voor inventarisaties. Het tellen gebeurt door op willekeurige plekken in het bos de oren goed gespitst te houden, en uilen op het geluid vast te stellen, eventueel met behulp van tapen (Afspelen van uilengeluiden om te kijken of er uilen op reageren). Vogels kijken met het gehoor zou je kunnen zeggen.
In een uitgestrekt natuurgebied zoals de Veluwezoom dat grotendeels uit bos bestaat, kunnen meerdere uilensoorten worden aangetroffen. Echter hoofdzakelijk de Bosuil, die vrijwel in alle bossen kan worden aangetroffen, maar ook in grotere parken, oude beukenlanen en landgoederen, mits er oude, dikke en holle bomen aanwezig zijn waar de uilen overdag in kunnen slapen. De zang van het mannetje is onmiskenbaar en spreekt velen tot de verbeelding. Het is het beroemde, ‘spookachtige’ geluid dat vaak wordt gebruikt in films. De roep van de vrouwtjes is een stuk minder melodieus. Andere uilensoorten die kunnen worden aangetroffen zijn Ransuil, die ook dikwijls in tuinen met naaldbomen en coniferen wordt aangetroffen, en zeldzame soorten zoals Ruigpootuil en Dwerguil.
Om weer terug te komen bij mijn avondbezoek kan ik één ding constateren: het is deze avond opvallend stil in het bos. In mijn telgebied voor vanavond, “pannenkoekhuis de Carolinahoeve e.o.”, in ieder geval geen uil, ondanks het windstille weer en de heldere avond. Ook niet na het afspelen van uilengeluiden via mijn telefoon. Terwijl ik steeds dieper verzeild raak in het bos, hoor ik in de verte op een gegeven moment toch een mannetje Bosuil roepen, ver ver weg. Wat vooral opvalt zijn allerlei vreemde geluiden uit het bos. Het is overduidelijk dat ik omsingeld ben door wild. Het zullen ongetwijfeld Edelherten zijn, gezien het geluidsvolume. En zo te horen ook een flinke kudde. Ik hoor zelfs de mannetjes met hun gewei tegen bomen aan klappen. In deze tijd van het jaar werpen de mannelijke herten het gewei af. Na het afwerpen van het gewei groeit het nieuwe gewei in +/- 4,5 maand weer aan. Enfin, ik dim het licht en besluit tegen een dikke boom aan te gaan zitten, en even één te zijn met de natuur, en te genieten. Wellicht dat de dieren me allang in de gaten hebben, want ze blijven op enigszins afstand.
Ik loop vervolgens weer verder en ben inmiddels beland op een bospad waar ik wel fatsoenlijk overheen kan lopen zonder weg te zakken in de nattigheid. Ik doe mijn zaklamp weer aan en meteen schiet er een beest weg, links van het pad. Ik kan nog net genoeg zien om er een Wild Zwijn van te maken. Al snuffelend maakt het dier zich uit de voeten. Toch wel even schrikken zo. Na een twee uren in een donker bos te hebben rondgedwaald, loop ik weer terug naar mijn fiets, die toch nog verrassend lastig te vinden is, ondanks het lampje dat ik heb laten branden. Met al en al een erg fraaie, gedenkwaardige avond in de duisternis. Een heldere hemel, bijna geen Bosuil, maar continu omsingeld door wildernis.
Overigens is het normaal gesproken niet toegestaan om het bos te betreden tussen zonsondergang en zonsopkomst. Dankzij een vergunning verkregen van natuurmonumenten en de coördinator van de uilentellingen, ben ik bevoegd om in het kader van de tellingen het bos ’s avonds te betreden.
NATUURVERSLAVING 