Vanwege het aantrekkelijke weer vandaag, kon ik het niet uiteraard niet laten om er op uit te gaan. De lente riep de natuurvorser in mij zou je kunnen zeggen, het kriebelde van binnen, de behoefte aan een dosis genoegdoening op een mooie, zonnige lentedag was er weer. Terwijl ik aan het begin van de middag aan de koffie zit, ben ik aan het bedenken waar ik naartoe zou kunnen vandaag. Ik zat er al een hele tijd aan te denken om weer eens de bos- en heiderijke omgeving van het Friese Beetsterzwaag op te zoeken. Een nog altijd zeer geliefde omgeving voor mij waar ik in de periode 2004 – 2009 zeer vaak heb rondgestruind, genietend van de rust, vele mooie natuurwaarnemingen en diversiteit aan landschappen.
Ik grijp een fiets, een appel, flesje water en ga ervandoor. Het doel voor vandaag is vooral om reptielen en amfibieën te vinden, die her en der nog vrij talrijk voorkomen rondom Beetsterzwaag. De natuur rondom Beetsterzwaag kenmerkt zich o.a. door gemengd loof- en naaldbos, kleine en middelgrote heideterreinen (droog- en nat), bomensingels (v.n. Beuk, Eik en Els), natte graslanden, vennetjes en hakhoutbosjes.
Rond 13:00 arriveer ik in één van de grootste heideterreinen van Friesland, de Lippenhuisterheide (Fries: Liphústerheide). Een verborgen parel tussen bos en bomensingels in, een gebied met een interessante biodiversiteit. Een gebied welke eigenlijk alleen te voet en te fiets bereikbaar is via een zandpad, een gebied waar ik graag kom. Als ik mijn fiets tegen een boom parkeer hoor ik meteen al geritsel. Ik blijf stokstijf staan, en kijk of ik iets kan ontdekken, ik vermoed een slang (Ik hoop stiekem op een Adder). Ik doe voorzichtig een paar stappen vooruit en zie een mooie volwassen Ringslang van +/- 60 cm bij een graspol liggen, genietend van een zonnebad. Het serpent vertrouwd het echter niet, en heeft me door, waarna het al snel de graspol in kruipt, wegwezen.
Omdat ik in het verleden ook weleens Adders heb aangetroffen op de Lippenhuisterheide, besluit ik hiernaar op zoek te gaan. Van de drie inheemse slangensoorten is de Adder toch wel mijn favoriet. Al snel hoor ik weer geritsel, waarna ik weer als een standbeeld blijf staan. Terwijl ik wacht op wat komen gaat, hoor ik Heikikkers roepen vanuit de vennetjes en vliegt er een Ooievaar over. Dan hoor ik weer het geritsel, en komt er heel voorzichtig een Levendbarende Hagedis tevoorschijn. Het beestje laat zich even leuk bewonderen, maar is ook weer foetsie voor ik het in de gaten heb.
Helaas neemt de bewolking nogal toe op een zeker moment, en zie ik een hele tijd geen reptiel meer, de Heikikkers zijn ook stil geworden. Dan maar de verrekijker tevoorschijn toveren. Ik scan met mijn verrekijker het gebied af, en merk al snel een lichte vogel op, in de top van een boompje. Dat kan in een heideterrein haast niks anders dan een Klapekster zijn. Gelukkig komt de vogel dichterbij en is te constateren dat mijn vermoeden juist blijkt. Naast de Klapekster is een roepende Goudvink een leuke aanvulling op een tot nu toe geslaagde dag. Verderop in de heide nog een paartje Roodborsttapuit en enkele Kneutjes en Putters (Kleine, kleurrijke vinkachtige vogeltjes). Terwijl ik het heidegebied achter me laat, hoor ik een jodelende Wulp.
Ik besluit alvorens ik naar huis ga, nog enkele kleine, geïsoleerde heideterreintjes en vennetjes middenin de bossen te bezoeken. Puur om te kijken hoe ze er bij liggen (Hoe goed worden de terreintjes onderhouden?) en of er nog reptielen te vinden zijn.
Bij het eerste heideterreintje/ven (Zie bovenstaande foto) wordt ik al snel blij als ik zie dat men hier bomen heeft gekapt om het terrein te behouden. Op deze manier blijven reptielen en amfibieënpopulaties gespaard, en hebben ook insecten zoals libellen en vlinders baat bij het natuurbeheer, omdat het terrein een open karakter behoud, zodat er genoeg zonlicht opgevangen kan worden voor deze warmteminnende dieren om actief te kunnen zijn (Voortplanten, zonnen, jagen etc). En ja, ik tref drie Levendbarende Hagedissen aan in het terreintje.
Het tweede terreintje ligt er ietsje minder fraai bij, gezien de vele dennenboompjes die hier present zijn. Maar gelukkig zie ik ook hier al snel enkele Levendbarende Hagedissen, dat geeft hoop. In dit heideterreintje trof ik in de jaren 2004 – 2009 op sommige dagen tientallen Levendbarende Hagedissen, een handjevol Ringslangen en zo nu en dan een Adder. Als ik stil sta om een blik over het terreintje te werpen en vervolgens even naar een kolonie Rode Bosmieren sta te kijken, hoor ik op de achtergrond een Zwarte Specht en meerdere Boomklevers.
Als ik dan even later weer naar de grond kijk, zie ik plotseling tussen de heidevegetatie een koperkleurig, slangachtig diertje liggen. “Het zal toch niet”, denk ik bij mezelf. Maar hij ligt er toch echt, een prachtig mannetje Hazelworm van ongeveer 30 cm geeft zich prijs aan mijn ogen, goed (maar niet goed genoeg) verstopt tussen de vegetatie. Ik kan bijna wel in de lucht springen van blijdschap. Dit vanwege het feit dat ik al in geen jaren meer een Hazelworm heb gezien in deze omgeving, en dan ook nog nooit eerder in dit terreintje, een erg leuke verassing!
Ik pak heel voorzichtig het beestje op om het beter te bekijken en wat redelijke plaatjes te schieten. Wat blijven het toch fraaie beestjes. De meeste mensen zullen dit dier uitschelden voor een slang, maar het is slechts een pootloze hagedis. Ik laat het dier na enkele minuten weer los tussen de vegetatie. Mijn eerste Hazelworm voor 2015 is een feit, en pas mijn vierde of vijfde waarneming van een Hazelworm bij Beetsterzwaag.
Zoals altijd weer een paar mooie uren beleefd op de Lippenhuisterheide en de fraaie omliggende bossen met hun heideterreintjes en vennetjes, en de bijbehorende soortenrijkdom. De nodige dosis genoegdoening is weer binnen, ik kan weer even vooruit.
NATUURVERSLAVING 