Zo zit je in een warm klaslokaal een les te volgen over ecologie, dan zit je in de bus, vervolgens in een trein en even later loop je in de regen ergens in een nagenoeg kale polder, even ten noorden van Alphen a/d Rijn, samen met nog een kleine 30 mensen. De trouwe lezer van dit blog ziet het alweer voor zich, en de minder trouwe lezer waarschijnlijk ook, vogelend Nederland was weer in rep en roer.
We konden weer een tripje maken, naar Alphen a/d Rijn dus. Een plaats waar je normaal niks te zoeken hebt, maar dan opeens volop in je belangstelling staat. Een klein poosje geleden trof een vogelaar een megazeldzame Afrikaanse Woestijngrasmus aan, ergens langs een slootkant in een uitgestrekte Zuid-Hollandse polder. Dat is niet alleen een nieuwe soort voor Nederland, maar zelfs voor heel Noordwest-Europa. De vogel leek in eerste instantie aan vogelend Nederland voorbij te gaan, omdat de locatie van de vogel niet prijs werd gegeven. Echter, kon de vogel dankzij de inzet van enkele doorzetters op woensdag 26 november met knap speurwerk worden teruggevonden. Tussen de 200 en 300 vogelaars konden de rest van de dag genieten van deze fraaie zeldzaamheid.
Ondanks alle meldingen en de vele fraaie foto’s die ik voorbij zie komen op internet, weet ik me die woensdag te beheersen, en besluit ik niet te gaan stressen. Als de vogel de volgende dag nog aanwezig blijkt, besluit ik rond 13:30 de trein te pakken vanuit Ede-Wageningen. En zo arriveer ik uiteindelijk rond 15:00 in het dorpje Koudekerk a/d Rijn. Als ik de bus uitstap zie ik al snel enkele vogelaars lopen. Na wat aanwijzingen loop ik even verderop de modderige polder in, en krijg ik te horen dat het nog een kleine kilometer lopen is. Bij de ingang van de polder kom ik een oude bekende tegen, namelijk Ronald Stolk, die ook vastberaden is meer dan een glimp van het beestje op te vangen. Het lopen gaat niet zonder slag of stoot, gezien de drekkige ondergrond. Een kille wind maakt het lopen nog minder aantrekkelijk. Met smerige schoenen en broekspijpen arriveren we bij een betonnen bruggetje, waar de vogel recent nog gezien is.
Na een vijf minuten wachten zonder ook maar een glimp van de vogel op te vangen, begint het dan ook nog eens zachtjes te regenen. En daar sta je dan met je goede gedrag, en schiet weer die ene vraag binnen: “Wat doe ik hier toch eigenlijk? oh ja, wachten op die ene mus, die normaal in Noord-Afrika voorkomt”. Ronald besluit een stukje om te lopen, in de hoop het beestje vanaf een andere kant te zien te krijgen. Verderop staat een man te seinen die of te diep in het glaasje heeft gekeken met zijn gekke gebaren, of de bewuste vogel in beeld heeft vanaf een andere kant. En dan zien we de vogel twee keer kort vliegen, snel maar onmiskenbaar. De vogel vliegt bij het betonnen bruggetje vandaan, van ons af. Hij was binnen, een glimp hebben we mogen opvangen van de vogel, echt tevreden ben ik dan nog niet. Enkele vogelaars die zijn omgelopen hebben overigens nog helemaal niks gezien.
Als ik het dan toch een beetje koud begin te krijgen, besluit ik ook maar om te lopen, al is het alleen maar om het weer een beetje warm te krijgen. Een blik door de verrekijker verteld me dat de vogel een stuk verderop in beeld is, gezien een kleine menigte bijeen. Even later valt de menigte uit elkaar en komt mijn kant opgelopen. Een minuut later blijkt er achter mij paniek te zijn ontstaan, en ja hoor, schijnbaar was de vogel ongezien vlak langs mij gevlogen, een sloot volgend. Dan toch maar een klein sprintje trekken door de modder, want ik wou de vogel toch wel wat beter zien. En dat lukte, weer een stukje verderop, liet de vogel zich weergaloos bekijken, tot grote tevredenheid van een kleine dertig vogelaars. Nu kon iedereen de vogel goed bekijken. Het Woestijngrasmusje zat af en toe op 5 a 10 meter te foerageren in de slootkant. Een raar beeld is het op zijn minst, een woestijnbewoner die ergens in een modderige, natte polder langs een boerensloot vertoefd. Hoe dan ook, het is volop genieten van zo’n oranje/bruin zandkleurig bolletje die zich gedraagt alsof er niks aan de hand is. Fotografen profiteren van het moment, om mooie plaatjes te schieten. Uiteindelijk verdwijnt het vogeltje om 16:50 in een bramenbosje, omringd door wilgen en elzenbomen, om zich op te maken voor het donker.
Wederom valt een menigte vogelaars uit elkaar, en gaat ieder zijn eigen weg. Uiteindelijk biedt Ronald mij een lift aan naar Arnhem/Velp, gezien het feit dat hij ook in die regio woont, dat scheelt weer een OV-ritje met wachttijden. Onderweg komen we in enkele file’s terecht, maar heel erg is het niet, gezien onze gesprekken over vogels, de top 2000 en andere onderwerpen, met op de achtergrond 80’s muziek, Ronald nogmaals dank voor de lift! Het was een koude, maar gezellige twitch.
Inmiddels is op verscheidene fora de discussie los gebroken omtrent de status van onze Afrikaanse Woestijngrasmus: zou het wilde vogel zijn, of mogelijk toch een ontsnapte? Waarschijnlijk blijft het bij speculaties. Gedrag van de vogel in het veld doet vermoeden dat het een wilde vogel betreft, maar enkele feiten spreken dit een beetje tegen. Belangrijk feit is dat de Afrikaanse Woestijngrasmus hoofdzakelijk standvogel is. Standvogels zijn vogels die voornamelijk in het gebied blijven waar ze ter wereld zijn gekomen, en weinig trekdrang hebben. Maar er zijn wel vaker Afrikaanse Woestijngrasmussen binnen Europa waargenomen, zij het nog nooit zo noordelijk als onze vogel. Daarnaast zijn er ook andere soorten die in diverse vogelboeken als standvogel worden bestempeld, maar wel degelijk als dwaalgast worden waargenomen, vaak vele honderden kilometers van hun broedgebied. Vanaf vandaag (1 december) is het overigens verboden het gebied waarin de Afrikaanse Woestijngrasmus zich bevindt, te betreden, vanwege de vogelgriep die in het gebied is geconstateerd.
Links:
NATUURVERSLAVING 