Er zijn van die dagen dat het geluk je komt toewaaien. De dag van zondag 27 april was weer zo’n dag. Op zaterdag 26 april werd er een Witstaartkievit ontdekt in Den Helder, pas de tiende waarneming voor Nederland. Aangezien deze soort hoog op mijn verlanglijstje stond moest ik dus wel naar Den Helder toe.
Zo gezegd zo gedaan, want ik word zondagochtend 07:40 door Folkert Jan Hoogstra en Gijs Baller opgepikt. In Leeuwarden pikken we Iris Bro op, en vertrekken langzaam via Harlingen richting de kop van Noord-Holland. In de haven van Harlingen begint de vogeldag al goed met meerdere Tapuiten, Zwarte Roodstaarten, Steenlopers, Noordse Sterns, Paarse Strandlopers en een eenzaam mannetje Topper (eend). De Witstaartkievit blijkt inmiddels opgevlogen richting zuid, iets wat de vogel zaterdag ook meerdere malen deed. Reden voor ons om het vooral rustig aan te doen. Als dan blijkt dat de Witstaartkievit weer is teruggevonden rijden we snel over de Afsluitdijk. Opvallend op de Afsluitdijk zijn de grote hoeveelheden (dans?)vliegen, ze zijn er met vele miljoenen aanwezig, het ziet zelfs letterlijk zwart van de vliegen. Waarschijnlijk één van de gevolgen van een zachte winter. Hoe dan ook, zwaluwen en meeuwen weten wel raad met de insecten.
Als we natuurgebied De Nollen nabij Den Helder naderen, begint mijn hart weer sneller te kloppen. “Hopen dat de Witstaartkievit nu niet opvliegt, dat zou zuur zijn”. Maar we kunnen gerust zijn, bij aankomst staan vogelaars in alle rust met hun telescoop naar iets te kijken. Ik spring de auto uit en spoed me naar de groep vogelaars. Terwijl ik met trillende handen het plas- en dras afspeur met mijn verrekijker, heb ik binnen enkele tellen een foeragerende Groenpootruiter in beeld, met vlak daarachter een prachtige adulte Witstaartkievit in zomerkleed! Een erg fraaie soort, die normaal gesproken in Zuidwest-Azië voorkomt. Voor mij officieus de 380e soort in Nederland.
“Zo, die is binnen, de dag kan niet mooier worden dan dit”. Dat denken we althans, totdat vlak na het zien van de Witstaartkievit een intrigerende Melding van een Roodborstlijster in het Noord-Hollands Duinreservaat binnenkomt, ontdekt door Lonnie Bregman. Onze tassen met kijkapparatuur worden in de kofferbak gesodemieterd, we duiken de auto in, slaan de deuren met een flinke klap dicht en gaan er net als veel andere vogelaars als een speer vandoor, snel richting Heemskerk. Roodborstlijster zou een nieuwe soort voor Nederland zijn, en een soort die bij veel vogelaars op het verlanglijstje staat. Op DBA staat inmiddels ook een foto van de vogel, en dan beginnen onze harten toch wel sneller te kloppen. Bloed stroomt waar het niet stromen kan en de adrenaline giert door onze lijven. Wat een prachtvogel, als we die ook nog gaan zien vandaag… stel je voor.
Als we aan het begin van de middag arriveren bij Heemskerk, zien we al veel vogelaars met telescoop en al die beginnen aan de 5 km lange wandeling naar de plek waar de vogel zou moeten zitten. We pakken onze spullen en gaan ook die kant op. Folkert Jan heeft inmiddels regelmatig telefonisch contact met Jeroen Breidenbach, die de vogel meerdere keren heeft gezien. Hij had deze dag de goeie tijd en de goeie plek uitgekozen om te gaan vogelen. Hij was in de buurt van de ontdekking, en kon snel genieten van deze Noord-Amerikaanse lijster. Helaas blijkt achteraf dat we een flink stuk verkeerd zijn gelopen. We komen in eerste instantie uit in een waterwingebied, dat tevens verboden toegang is, erg stout van ons. De GPS op de telefoon had ons in de steek gelaten, laten we het daar op houden. Terwijl we vele kilometers wandelen door het bos horen we wel veel. Nachtegalen, Gekraagde Roodstaarten, Putters, Grasmussen, Goudhaantjes en een Appelvink zijn de leukste soorten. In de verte klinkt een Koekoek.
Dat wordt dus weer een heel stuk teruglopen en dat is best frustrerend. Jeroen heeft de Roodborstlijster pas nog gezien, en als we meteen goed waren gelopen, hadden we de vogel gezien… toch wel een domper. Maar er zit niks anders op dan door te zetten, ondanks dat het al een tijdje non-stop regent en we best de behoefte hebben om even uit te rusten. Als we dan bijna op de plek arriveren waar de vogel is ontdekt, komen we een groepje fietsers tegemoet die ons mededelen dat de vogel enkele minuten hoog is opgevlogen richting west, over het bos. En dat is balen, flink balen zelfs. Op dat moment lijkt de situatie uitzichtloos, want een lijster, hoe opvallend ook, vindt je niet gemakkelijk terug in een toch vrij groot bosgebied. Op de plek van ontdekking treffen we ook teleurgestelde stemmingen, maar men blijft optimistisch. Met woorden zoals “We gaan ‘m wel even terugvinden” verspreiden mensen zich door het gebied en wordt er verder gezocht. We eten wat, nemen een flinke slok water en zetten door.
Als we richting een klaphekje lopen horen we plots geroep en geschreeuw van mensen, even verderop. Dan doe je één ding als vogelaar. Heel snel rennen richting de plek waar het geschreeuw vandaan komt. Na een snelle sprint zien we al snel een flinke groep vogelaars staan boven op het duin, met uitzicht over bos en struiken. Natuurlijk kon het niks anders zijn, de Roodborstlijster is net kort gezien door enkele mensen, en is zojuist naar beneden gedoken, en zit waarschijnlijk ergens op de grond. We komen dus ondanks de snelle sprint net te laat om een glimp van de vogel op te vangen. Inmiddels groeit de groep vogelaars op het duin gestaag, en uiteindelijk staan er zeker 150 man, wachtend op wat hopelijk komen gaat, een Roodborstlijster die zich mooi zal laten zien.
En dan is er paniek, grote paniek; “Vogel wordt door iemand weer gezien ergens in een Meidoorn, ter hoogte van een eikenboom die deels kaal is”. Een enkeling weet de vogel ook snel in beeld te krijgen, maar de meeste mensen vallen bijna neer van stress, waaronder ikzelf. “Waar precies? kan iedereen even stil zijn? Kunnen die klote paraplu’s weg?”. Als iedereen enigszins is bedaard geeft degene die de vogel nog steeds in beeld heeft enkele aanwijzingen waar te kijken. Nog meer spanning en stress maar ook vreugde zijn het gevolg. Steeds meer mensen weten de vogel in beeld te krijgen, maar ook veel mensen nog steeds niet. Gelukkig zijn veel vogelaars bereid hun telescoop met de Roodborstlijster in beeld ter beschikking te stellen voor vogelaars die de vogel maar niet in beeld weten te krijgen, waaronder ondergetekende. Nu is het genieten, de vogel is erg mooi te zien door een telescoop, prachtig (Bedankt Willem Wind)! Na enkele minuten galmt er een golf van opluchting door de grote groep vogelaars. Opluchting gevolgd door vreugdedansjes, felicitaties en breed lachende gezichten. Mensen springen van geluk en geven elkaar schouderklopjes. Wat een prachtmoment, wat een sociaal gebeuren! Ruim 150 vogelaars staan op de middag van 27 april 2014 op een hoog duin, doorweekt in de regen, met een bevredigde blik naar een nieuwe soort voor Nederland te kijken. De ene dicht gewikkeld in regenpak, de andere gekleed in slechts sandalen, korte broek en t-shirt.
Na ongeveer een halfuur te hebben genoten van de vogel, taaien de meeste mensen af. Terwijl we onderweg teruglopen naar de auto komen we nog veel mensen tegen die nog onderweg zijn voor de vogel. Het regent nog steeds maar het deert niemand. Wederom kunnen we terugkijken op een onvergetelijke dag met wel een erg fraaie, nieuwe soort in the pocket! Ik zou de Witstaartkievit bijna vergeten, die was ook nog nieuw voor me natuurlijk. Die hebben we op de terugweg naar huis nog even bezocht, die verdiende nog net iets meer aandacht dan in de ochtend, toen we halsoverkop snel naar Heemskerk moesten.
Enkele feiten op een rij omtrent de Roodborstlijster:
- De Roodborstlijster is na de Bruine Klauwier die in januari werd ontdekt in Zuidoost-Gelderland, de tweede nieuwe vogelsoort voor Nederland voor 2014. Het betreft de 510de soort voor Nederland. De vogel werd de volgende dag niet meer teruggevonden, en ook de daarop volgende dagen niet meer, helaas voor veel vogelaars die zondag om wat voor reden dan ook niet in de gelegenheid waren om zondag niet naar Heemskerk af te reizen.
- De Roodborstlijster komt oorspronkelijk voor in Noord-Amerika, en is daar net zo algemeen als de Merel is in Nederland. Roodborstlijsters zijn trekvogels en een enkele keer komt het voor dat een vogel uit koers raakt tijdens zijn trektocht en afdwaalt naar Europa. Zo zijn er in het Verenigd Koninkrijk al 27 Roodborstlijsters vastgesteld, dus de soort was enigszins een keer te verwachten in Nederland.
Links:
Foto’s en waarnemingen van Roodborstlijster
Een filmpje van de vogel en vogelaars, met dank aan Folkert-Jan Hoogstra
NATUURVERSLAVING 