Vogels zijn verschrikkelijk denk ik weleens bij mezelf, ze kunnen zomaar alles in de war gooien. Je planning, slaapritme en noem maar op. Zeker op een maandagochtend wanneer er een nieuwe week voor de deur staat, heeft een mens de behoefte om rustig op gang te komen. Soms zit je gewoon even niet te wachten op een bericht dat er weer ergens in Nederland een zeldzame vogel is neergestreken. Soms zet ik zelfs de telefoon uit, om vervolgens urenlang onbereikbaar te zijn voor de buitenwereld.
Toch ben ik nog steeds erg blij dat ik dat niet heb gedaan op die bewuste maandag van 31 oktober 2011. Het is aan het eind van de ochtend als ik deze dag in de trein zit tussen Leeuwarden en Heerenveen, als plots mijn telefoon begint te piepen. Deze dag moet ik het doen met een oude telefoon zonder internet (Andere telefoon ter reparatie weg). Wat een dwangmatige handeling is normaal gesproken, kan ik nu even niet doen. Namelijk even snel op waarneming.nl of Dutch Bird Alerts kijken of er iets zeldzaams is gevonden. Gelukkig kan ik nog wel een SMS bericht ontvangen van oud klasgenoot Michiel Poolman. Als ik het bericht lees kan ik mijn ogen bijna niet geloven; Michiel Poolman om 11:30: “Bizar, een Langstaartklauwier bij Den Helder!”. Een jaar eerder zou ik nog nooit van deze soort gehoord hebben, maar diverse vogelboeken (Waaronder de trouwe ANWB vogelgids) hadden het afgelopen jaar hun dienst bewezen.
Ik wist meteen dat dit een nieuwe vogelsoort voor Nederland moest zijn. Even snel nadenken: “Shit, de wintertijd is net ingegaan, net nu zo’n zeldzame soort opduikt”, zal het vandaag nog haalbaar zijn voor het donker?”. Ach, verstand op nul en gewoon gaan. Na met Michiel te hebben gebeld, spring ik in Heerenveen uit de trein om na een halfuur weer terug te keren naar Leeuwarden. Vanuit Leeuwarden de bus over de Afsluitdijk naar Den Oever, en vanaf daar naar Den Helder. Tijdens de busreis tussen Den Oever en Den Helder kom ik in contact met Jeroen Breidenbach, die ook vanuit Leeuwarden hetzelfde plan heeft. Het is altijd leuk om nieuwe mensen te ontmoeten, zeker als dat de stress en spanning een beetje drukt. Later zal blijken dat als ik Jeroen niet had leren kennen, het weleens slecht had kunnen aflopen deze dag voor mij.
Uiteindelijk in Den Helder is het al tussen 15:00 en 15:30. De laatste berichten omtrent de Langstaartklauwier zijn positief; via Dutch Bird Alerts: “Vogel nog steeds mooi te zien in het zonnetje”. Jeroen en ik scheiden voorlopig onze wegen, aangezien Jeroen een vouwfiets bij zich heeft, en zo snel mogelijk naar de vogel toe wil. Ik moet de paar kilometers te voet afleggen. Wat een mazzel dat ik met Jeroen telefoonnummers heb uitgewisseld, want naast de Langstaartklauwier ben ik zelf ook een beetje gedesoriënteerd geraakt (Wat wil je, volledig onvoorbereid die kant op met het verstand op nul, geen Google maps ter navigatie op die oude klote telefoon). Wonder boven wonder komt het na veel gestress toch nog goed, dankzij blijvend telefonisch contact met Jeroen. Ik tref Jeroen uiteindelijk weer bij het bezoekerscentrum van de Donkere Duinen. Vanaf hier is nog een flink stuk lopen, maar het kan er allemaal nog wel bij. Ondanks dat ik niet bepaald goede wandelschoenen aan heb en een zware bagagetas bij me draag loop ik gestaag door, vastbesloten op een goede afloop van deze nogal rare dag. “Nog even volhouden, nog even volhouden, nog een paar honderd meter en dan ben ik er en kan het genieten beginnen, Langstaartklauwier, Langstaartklauwier”. Mijn hart bonst in mijn keel en de zweetdruppels prikken in mijn ogen.
En dan eindelijk zie ik verderop een menigte staan op een hoog duin, allen starend naar een struik. Na nog twee laatste minuten lopen biedt iemand mij als beloning een kijkje door de telescoop aan en dan is de euforie groot. Daar zit ie dan, de “Jennifer Lopez” onder de vogels. Een schitterende Langstaartklauwier op vrij korte afstand die zich niks aantrekt van alle drukte, en op zijn gemak in een Vlier zit te rusten en te poetsen. Ik had niet verwacht deze ooit in Nederland te zien, sterker nog, ik had het niet eens durven dromen. Wat een klapper en absoluut de vogelsoort van het jaar 2011. Het betrof de eerste waarneming voor Nederland, en pas de vierde voor heel Europa. Het is zoals gezegd de eerste waarneming voor Nederland, maar misschien ook wel de laatste gezien het aantal gevallen in de rest van Europa, en de afstand die de vogel is afgeweken van zijn normale trekroute.
Ik raak er soms niet over uitgepraat, over deze prachtige vogel en deze memorabele dag, misschien een idee om ooit een boek over te schrijven? Ik wil dan ook nogmaals Michiel Poolman bedanken dat hij me op de hoogte stelde van deze extreme dwaalgast, want ja ik had immers geen internet op die oude telefoon. Als ik uren later op deze dag pas hoogte had gekregen van deze megazeldzaamheid, was het vrijwel te laat geweest, aangezien het om 17:30 vrijwel donker is. En natuurlijk nogmaals dank aan Jeroen Breidenbach voor het navigeren, want ja ik had geen Google maps en dus geen navigatie. Verder bedank ik de NS voor het feit dat de treinen geen vertraging opliepen, de buschauffeurs van toendertijd nog Connexxion die me van A naar B brachten en tot slot alle automobilisten die deze dag voor geen enkel oponthoud zorgden op de weg.
En toch zijn vogels verschrikkelijk… Dinsdagochtend 01 november 2011 liepen tientallen mistroostige vogelaars tevergeefs door de duinen, maar de vogel was niet meer aanwezig. Het was een heldere nacht geweest en klauwieren zijn hoofdzakelijk nachttrekkers. Ergens toch wel zonde dat de vogel al na één dag was gevlogen, want je gunt iedereen zo’n prachtige soort. Daarnaast had ik weleens met eigen ogen willen zien hoeveel vogelaars uit de rest van Europa naar Nederland afgereisd zouden zijn om een glimp op te vangen van de “Long-tailed shrike”.
Vermeldenswaardig is dat ik na het zien van de Langstaartklauwier plots weer zin had om met tekenen te beginnen. Iets wat ik door de jaren heen verscheidene keren heb gedaan als extra hobby. Zie hieronder het resultaat.
Tekening van de vogel
Extra informatie over de Langstaartklauwier
De Langstaartklauwier broedt in Azië, onder meer in India en Indonesië. Het betreft een relatief grote klauwier met een opvallend lange staart en een dikke snavel, een zwarte gezichtsmasker en voorhoofd, een lichtgrijze kruin en mantel, en voor de rest min of meer geel/oranjebruin van kleur.
Voor foto’s, zie waarneming.nl: Langstaartklauwier, Den Helder
Zoals vrijwel alle klauwieren is ook de Langstaartklauwier een langeafstandstrekker. Een deel van de populatie trekt in het najaar van het broedgebied in Azië naar Siberië om daar te overwinteren. In Europa en het Midden-Oosten een extreem zeldzame dwaalgast.
Gevallen in Europa (4 keer tot en met 2013)
- Zweden (11 juni 1999)
- Brittannië (27 oktober/ 04 november 2000)
- Denemarken (15/17 oktober 2007)
- Nederland (31 oktober 2011)
Gevallen in het Midden-Oosten (5 keer tot en met 2013)
- Israël (26 januari/eind februari 1983)
- Turkije (24 september 1987)
- Jordanië (11/13 april 2004)
- Koeweit (Tweemaal; 07 oktober 2004 en 14 oktober 2006/09 april 2007)
Aan de hand van bovenstaande gegevens is de Langstaartklauwier van drie jaar terug tot op heden de meest zeldzame vogelsoort die ik heb gezien in Nederland. Als ik maar even aan het woord Langstaartklauwier denk, begin ik te glimlachen en te schitteren en ben ik niet meer stuk te krijgen.
NATUURVERSLAVING 