Intro
Op vrijdag 15 december was het weer zover, het jaarlijkse fietstochtje voor de wetenschap. Oftewel: de PTT (Punt Transect Telling) in Veenhuizen. Het is het 4e achtereenvolgende jaar dat ik deze vogeltelling doe in Veenhuizen. Het concept is hetzelfde als voorgaande jaren: 1 route, 20 telpunten, 5 minuten tellen per punt en alle vogels (zowel ter plaatse als overvliegende) noteren. Het doel van de PTT telling is gegevens verzamelen over de aantalsontwikkeling van wintervogels in Nederland. De PTT telling loopt al sinds 1978, honderden routes door het land worden geteld. De telperiode is van 15 december tot 1 januari. Voor het verslag van 2022, zie PTT telling Veenhuizen 2022
Weersomstandigheden
De weersvoorspelling van 15 december zag er goed uit: droog, weinig wind en niet al te koud. De zon zou zich ook af en toe laten zien. De verdere voorspellingen tot en met eind 2023 waren veel minder gunstig, veel wind en regen en veelal donkere grijze dagen. Kortom: 15 december, de eerste dag waarop de PTT tellingen weer van start gaan, is meteen de beste dag om lekker te gaan vogelen in Veenhuizen. Vorig jaar was het winters weer en lag er op veel plekken een laagje ijs.
Samenvatting telresultaten 2023
Soorten en aantallen: dalers, stijgers en nieuwkomers
Ook deze PTT telling verliep weer heel anders dan voorgaande jaren qua soorten en aantallen. Ik telde in totaal 1029 exemplaren, verdeeld over 49 soorten. Het aantal van 49 soorten past in het plaatje van afgelopen jaren. In 2020 en 2021 kwam ik op 50 soorten, vorig jaar bleef de teller ook steken op 49 soorten. Wat betreft het totaal aantal exemplaren komt 2023 in de buurt van 2020. In 2020 waren de aantallen het laagst, toen telde ik in totaal 1014 exemplaren.
Opvallend dit jaar waren de relatief lage aantallen Huismussen (123 exemplaren). Desondanks wist deze nog altijd algemene soort weer de eerste positie te bemachtigen van meest getelde soorten in Veenhuizen. In 2020 stond de Huismus ook op nummer 1, in 2021 en 2022 op nummer 2. De Spreeuw laat ook een dalende trend zien: voorgaande jaren waren het er 70 tot 130, dit jaar slechts 17. In 2021 en 2022 zaten er honderden overwinterende ganzen op de akkers van Veenhuizen, dit jaar ontbreken ze, net als in 2020. Slechts enkele overvliegende groepen ganzen werden waargenomen, Kolganzen en Toendrarietganzen. De Grauwe Gans ontbrak geheel (nooit in grote getale aanwezig in Veenhuizen). Ook meeuwen ontbraken dit jaar. Hieronder de top 5 van meest getelde soorten:
- Huismus (123 exemplaren)
- Vink (119 exemplaren)
- Koolmees (72 exemplaren)
- Kolgans (68 exemplaren, alleen overvliegend)
- Wilde Eend (68 exemplaren)
Er zijn ook soorten die dit jaar opvallend talrijk aanwezig zijn in Veenhuizen. Zo telde ik nog nooit zoveel Koolmezen als dit jaar. Ook de Pimpelmees doet het dit jaar goed met 37 exemplaren. Voorgaande jaren waren het er per telling minder dan 20. Goudhaan was ook meer vertegenwoordigd van voorgaande jaren, 37 stuks. De Wilde Eend was met slechts 6 exemplaren in 2022 bijna afwezig als gevolg van vrieskou, dit jaar zijn het er meer dan ooit, bijna 70. Het is ook één van de weinige watervogels die talrijk voorkomt in de kanaaltjes en sloten van Veenhuizen. Met 3 exemplaren is Waterhoen stabiel gebleven t.o.v. 2022. Qua roofvogels was het weinig divers dit jaar, alleen een handjevol Buizerds. De Merel was ook talrijk (62 ex.), maar toch iets minder dan 2022 (73 ex.).
Geelgors was met 4 exemplaren opvallend vertegenwoordigd, vorig jaar ontbrak de soort. Ook Kraanvogel was weer van de partij, 2 roepende vogels. Er waren ook enkele nieuwkomers dit jaar. Een mannetje Middelste Bonte Specht liet zich mooi bekijken op een voor mij nieuwe locatie, in de boswachterij ten noordwesten van Veenhuizen. Deze spechtensoort is al jarenlang aan een opmars bezig in Nederland, en wint ook terrein in Veenhuizen. Eerder dit jaar ontdekte ik een vogel op de begraafplaats van Veenhuizen. Ook Houtsnip en Ooievaar waren dit jaar nieuw. De PTT telling van dit jaar werd fraai afgesloten met een Grote Gele Kwikstaart bij een waterloopje in een greppel. Na wat geduld en met een beetje geluk liet deze vogel zich fantastisch bekijken. Mijn mooiste waarneming ooit van deze soort.
NATUURVERSLAVING 