Vrijdag 26 juni 2020
Op de warme zomerse middag van 26 juni 2020 had ik het prima naar mijn zin. Samen met Bas Kok ging ik een middagje kanovaren in de Alde Feanen, een prachtig gebied in het hart van Friesland. Genieten van de rust, de ruimte. We verbazen ons over de enorme aantallen libellen in het gebied. Rondvliegende Viervlekken, patrouillerende Grote Keizerlibellen, zonnende Grote Roodoogjuffers op waterlelies en de Vuurlibellen vliegen ons om de oren. Vooral die helderrode mannetjes zijn een lust voor het oog. Ook de water- en oevervegetatie in dit grote gebied blijft mooi om te zien.
Omstreeks 16:30 meren we weer aan in Earnewoude. We slepen de kano vanuit het water de wal op en pakken onze spullen eruit. Ik drink wat water en besluit na enkele uurtjes offline (ja, echt waar) te zijn geweest, weer eens op mijn telefoonscherm te kijken. Ik zie meteen dat ik een hele reeks ongelezen whatsapp-berichtjes heb. Er staan verschillende berichtjes open, maar de meeste in de vertrouwde natuurvorsers vrienden appgroep en in de TOH-waarnemingen appgroep (over bijzondere waarnemingen in Friesland, Groningen en Drenthe) Bij het lezen van een eerste bericht van Folkert Jan slaat mijn hart over: “Willem, Scharrelaar!!!!”. Dat ga je toch niet menen… wel dus. In de TOH groep is een vage foto toegevoegd. Vaag, maar onmiskenbaar een Scharrelaar.
Bas ziet me schrikken en verbazen, waarop ik ‘m zeg: “Scharrelaar, Lauwersmeer, ongelooflijk”. Ongelooflijk maar waar. Toevallig werd er de vorige keer dat ik middenin de Alde Feanen op het water zat ook een Scharrelaar ontdekt, in Zuid-Holland, dit was in juli 2011. Die dag kon ik er niet heen vanwege familieverplichtingen. Deze situatie zag er wat gunstiger uit. Ik bel Folkert Jan die op dat moment in het Lauwersmeer is en de vogel heel dichtbij heeft gezien, wat een geluksvogel. Hij geeft aan dat de vogel vliegerig is, maar nog wel ergens moet zitten. Maar ook dat het best lastig zou kunnen worden.
We aarzelen niet en zetten snel koers richting het Lauwersmeer. Mijn adrenalinepeil is na uren rust in rap tempo gestegen. Scharrelaar is één van mijn grootste wenssoorten en kan gezien worden als één van de droomsoorten uit het vogelboek. Ieder hart van zowel een vogelaar als een niet-vogelaar zal een sprongetje maken bij het zien van deze felblauwe schoonheid. Scharrelaar is een zeldzame, doch regelmatige dwaalgast in Nederland. Tot en met 2019 zijn er 70 aanvaarde gevallen van deze leuke soort.
Vlak voordat we het eerste Friese gedeelte van het Lauwersmeer binnenrijden, ziet het er nog positief uit, vogel nog in beeld. Echter, ter hoogte van de haven van Lauwersoog slaat het noodlot toe: “vogel opgevlogen, richting oost boven bos, overgestoken richting telpost”. Ai, dat is niet het bericht waar je op hoopt als je bijna ter plaatse bent. Dit is linke soep. We geven het uiteraard niet meteen op, de vogel lijkt toch weer ergens geland te zijn, dat wordt dus zoeken geblazen. Flink hard zoeken ben ik bang, het gebied, de Marnewaard, is namelijk best uitgestrekt. Genoeg plekjes waar de vogel kan zitten. In het ergste geval is de vogel meteen richting het oosten gevlogen, richting Duitsland dan.
We kammen alvast een eerste potentiële geschikte plek uit met dode bomen en paaltjes, waar de vogel zomaar zou kunnen zitten. We zien van alles, maar geen Scharrelaar. Dan maar richting de plek waar nog meer vogelaars aan het zoeken zijn, de laatste plek waar de vogel nog vliegend is gezien voordat deze uit beeld verdween. Met nog een aantal vogelaars speuren we de bomen, bosjes en bosranden af, maar er is niks te zien. Wel wemelt het hier van de insecten, vooral sprinkhanen en vlinders. Een goeie voedselbron voor de Scharrelaar. Inmiddels begint de hitte zijn tol te eisen, we hebben het warm, zweten flink, zijn moe en het ziet er vrij kansloos uit allemaal.
Een paar vogelaars besluiten op de oude plek waar de vogel is ontdekt te gaan zoeken. Ik en Bas besluiten in ieder geval in de buurt te blijven, en gaan verderop in het gebied op zoek naar leuke planten zoals orchideeën. Wie weet zit de vogel bij een orchideeënveldje in een dode boom te rusten? Herhaaldelijk scannen met de verrekijker levert niks meer op. Wel zien we nog wat leuke planten. Positieve berichten blijven helaas uit, ik aanvaard mijn dip. Een zure dip, maar het hoort er af en toe bij, die rare hobby. Schijnbaar heeft het zo moeten zijn, Scharrelaar komt wel weer, het kan altijd erger.
Één van je grootste wenssoorten op amper 10 minuten moeten missen, maar toch. Relativeren, positief blijven, het is niet anders, en de dag was toch al geslaagd. Het moment waarop ik wel een Scharrelaar op het netvlies zal vangen zal er alleen maar mooier op worden. Het zal een waarneming met nog meer extra lading zijn. Ik kan haast niet wachten op dit moment. Ik hoop dat deze waarneming net zo mooi zal zijn als de Scharrelaars die ik al in mijn dromen zag. Het verlangen naar deze prachtsoort is nog meer gegroeid, en dat maakt het dippen van deze soort stiekem ook wel weer leuk.
We zetten vanuit het Lauwersmeer koers richting Oudega (Smallingerland), waar ik Bas help met het opzetten van zijn tent op de plaatselijke camping. Nog even een koude douche na een enerverend dagje. Vervolgens zet Bas me af in Nijega, vanwaar ik de bus naar Tytsjerk pak voor een lange nacht nachtvlinderen met Jeroen, Merel, Vincent, Durk en anderen. Een klein verslagje hiervan volgt nog.
NATUURVERSLAVING 